Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin birinci kalkınma planı olan 2019-2023 periyodunu kapsayan On Birinci Kalkınma Planı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının akabinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Kalkınma Planı’nda okul öncesinden üniversite eğitime dair bir dizi gaye yer alıyor. “Politika ve Tedbirler” başlığı altında eğitimle ilgili dikkat çeken unsurlardan kimileri şöyle:
– Fırsat eşitliği temelinde, tüm kademelerde eğitime erişim sağlanacak.
– Erken çocukluk eğitiminde 5 yaş mecburî eğitim kapsamına alınacak, esnek vakitli ve alternatif eğitim modelleri oluşturulacak; bu emelle muhtaçlık duyulan ek derslikler yapılacak.
– Tüm eğitim kademeleri prestijiyle plan periyodunda tekli eğitime geçilecek; bu maksatla ek derslikler yapılacak.
– Yeni derslik üretimi planlamasında, derslik inşa edilmesi planlanan yerdeki öbür eğitim binalarının verimli kullanımı dikkate alınacak, atıl vaziyetteki eğitim binalarının kullanımı öncelenecek.
– Tüm eğitim kademelerinde okullaşma ve tamamlama oranları artırılacak, devamsızlık oranları azaltılacak. 2018 itibariyle 5 Yaş Net Okullaşma Oranı yüzde 75,1; Tekli Eğitimdeki Öğrenci Oranı ilkokulda yüzde 58,7; ortaokulda yüzde 66,4; lisede ise yüzde 93,2. 2023’te tüm bu oranların yüzde 100’e çıkarılması hedefleniyor.
Öğrenciye yemek
– Çocukların ruhsal ve bedensel gelişimlerini gözeten eğitim ortamları oluşturulacak.
– Eğitim yapıları teknolojiye ve etrafa uyumlu, inançlı, ekonomik, estetik, erişilebilir, standartları ve kalitesi yüksek bir mimaride tasarlanacak.
– Tüm eğitim kademelerinde öğrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun tasarım ve marifet atölyeleri kurulacak.
– Tüm eğitim kademelerinde okulların niteliği ve imkânları artırılarak, okullar ortası muvaffakiyet farkı azaltılacak.
– Dezavantajlı bölgelerden başlayarak okul yemeği uygulamasına geçilecek.
– Ulusal, manevi ve üniversal bedeller temel alınarak global gelişmelere ve gereksinimlere uygun eğitim içerikleri ve öğretim programları hazırlanacak.
– Tüm eğitim kademelerinde öğrencilerin matematik ve Türkçe yeterlilikleri artırılacak.
– Matematik ve Türkçe öğretim programları güncellenecek.
– Temel eğitim ve ortaöğretim kademesinde ders çizelgeleri tekrar yapılandırılacak.
Meslek kanunu yolda
– Teknolojiye erişimin sağlanması gayesiyle okullara ağ altyapısı ve etkileşimli tahta kurulacak.
– Yabancı lisan eğitimine ait gereçler zenginleştirilecek, dinleme, konuşma, okuma ve yazma alanlarındaki marifetlerin tümünü ölçmeye yönelik sistem geliştirilecek.
– Özel eğitim hizmetinin yaygınlaşması için taşınabilir platformlar kurulacak.
– Özel yetenekli çocuklar için Eğitim, Bilim ve Kıymetlendirme Şurası oluşturulacak.
– Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılacak.
– Okul yöneticiliği profesyonel bir meslek haline getirilecek ve yönetici eğitimi akreditasyon yapısı oluşturulacak.
– Ehliyet ve liyakat temelli meslek sistemi hayata geçirilecek.
– Yatay ve dikey meslek basamaklarına yönelik lisansüstü seviyede mesleksel uzmanlık ve gelişim programları açılacak.
– Eğitim sistemine ait bilgi tabanlarının bütünleştirildiği eğitsel bilgi ambarı oluşturulacak, datalar yapay zekâ teknolojileriyle işlenecek.
– Hayat uzunluğu öğrenme anlayışı toplumun tüm kesitlerine yaygınlaştırılacak.
– Sahip oldukları şart ve öncelikler dâhilinde okulların gelişimleri izlenecek ve pahalandırılacak.
– Okul gelişim planı maksatlarıyla uyumlu ve fırsat eşitliği temelinde okulların gelişimini destekleyecek biçimde kaynak tahsis edilecek ve hesap verebilirlik seviyesi artırılacak.
– Öğretmen-veli-okul ortasındaki etkileşim ve ahenk güçlendirilecek.
– Sosyoekonomik dezavantajlı ve suça sürüklenme riski olan çocuk ve gençler ile ailelerine yönelik rehberlik ve danışmanlık hizmetleri güçlendirilecek.
Hedef, birinci 100
– Yükseköğretimde çeşitliliğinin artırılması sağlanacak.
– Japonya örneği incelenerek bayan öğrencilerin kabul edildiği bayan üniversiteleri kurulacak.
– Dünya akademik muvaffakiyet sıralamalarında 2023 yılı prestijiyle en az 2 üniversitenin birinci 100’e ve en az 5 üniversitenin de birinci 500’e girmesi sağlanacak.
– Öncelikli kesimler başta olmak üzere plan periyodunda doktora mezun sayısı yıllık ortalama 15 bine çıkarılacak.
– Akademik işçilerin atama ve yükselme kriterleri alt hududu merkezi olarak yükseltilecek.
– Mezuniyet sonrasında direkt meslek icra yetkisi veren yükseköğretim programlarında minimum muvaffakiyet puanı kuralı uygulaması genişletilecek.
– Vakıf yükseköğretim kurumlarının eğitim ve öğretim süreçleri, akademik ve idari yapılanmaları, denetleme ve mali konularına yönelik düzenlemeler yapılacak.
– Özel üniversite mevzuatı hazırlanacak.
– Vakıf yükseköğretim kurumlarının akademik çalışanının mali ve toplumsal haklarının taban seviyesinin devlet üniversitelerindeki muadil takımdaki işçiyle tıpkı düzeye getirilmesi için düzenleme yapılacak.
– Yükseköğretim sistemindeki nitelikli milletlerarası öğrenci sayısı artırılacak. Nitelikli yabancı asıllı akademisyenlerin toplam istihdamı oranı içindeki hissesi artırılacak.
– Yabancı lisanda eğitim veren programların sayısı artırılacak, yükseköğretim kurumlarının milletlerarası öğrencilere yönelik barınma imkânları geliştirilecek ve uluslararasılaşmada kurumsal kapasite artırılacak.
SINAVLARDA DÜZENLEME
– Her öğrencinin akademik ve başka faaliyetlerine ait kayıtların tutulduğu e-dosya oluşturulacak.
– Ölçme ve kıymetlendirme sistemi yeterlilik temelli aktifleştirilecek.
– Eğitim sisteminin öğrenciler üzerinde yarattığı baskıyı azaltmak emeliyle kademeler ortası geçişlerde uygulanan imtihanlarda düzenlemeler yapılacak.
– Mesleksel ve Teknik Eğitimde Üretime Yönelik Yapısal Dönüşüm ve İstihdam Seferberliğine başlanacak.
– Öğrencilerin meslek alanları ortasında geçişlerinin sağlanabilmesi ve farklı mesleklere ait kazanımlar elde edebilmeleri için birden fazla kısımda sertifikasyon almaya imkân tanıyan çoklu mesleksel maharet altyapısı oluşturulacak.
– Öğrencilerin buluş, patent ve yararlı model başvurusu yapmaları teşvik edilecek.
– Mesleksel ve teknik eğitim mezunlarının mesleksel eğitim alanları ve düzeylerine nazaran farklı fiyat uygulaması teşvik edilerek istihdamlarına öncelik verilecek.
– Öğretmene ve öğrenciye yönelik fizikî ve duygusal şiddet önlenecek, husus ve teknoloji bağımlılığıyla uğraş edilecek, sağlıklı ömür kültürü hususlarında aile farkındalığı artırılacak.