Soluk durması obstruktif (tıkayıcı, hava yolunun tıkanmasına bağlı) yahut santral (beyinden teneffüs komutu olmamasına bağlı) tiplerde olabilir.
Uyku apne sendromunda, şimdi tam açıklanamayan sistemlerle uyku sırasında üst teneffüs yollarındaki kasların yapısal ve santral nedenlere bağlı gevşeme meydana gelir ve hava yolu tıkanır.
Hava yolu tıkanması sonucu bir mühlet teneffüs durur ve kandaki oksijen ölçüsü düşer (hipoksi). Oksijen düzeyindeki düşmenin beyin tarafından fark edilmesi sonrası kısa vadeli bir uyanma meydana gelir ve havayolu açılır. Bu durum bilhassa horlayan bireylerde horlamada duraklama yahut yavaşlama ve belli bir mühlet sonra ani bir patlama sesi ile hava yolunun açılması halinde gözlenebilir.
Gece boyunca nefes alamamanın (apne) ataklar biçiminde devam etmesi bilhassa saatte ortalama 5 kezden fazla meydana gelmesi olağandışı olarak kıymetlendirilir. Uyku müddetince saat başı meydana gelen apne sayısı arttıkça, bedenin daha çok mühlet oksijensiz kalmasına neden olur ve bu durum tüm organlara, bilhassa de ömür için değerli olan beyin, kalp ve kan sirkülasyonu sisteminde kıymetli hasarlara neden olur. Ayrıyeten her apne periyodundan sonra meydana gelen kısa müddetli uyanmalar sonucu uyku kalitesi bozulur. Bu bireyin uykudan dinlenmemiş ve yorgun kalkmasına neden olur. Bunlara bağlı olarak hastada baş ağrısı, sonluluk, kişilik değişikliği, huysuzluk, çabuk yorulma, genel isteksizlik hali ortaya çıkar. Gündüz çok uyku eğilimi hastalığın şiddeti ile yanlışsız orantılı olarak artar.
Uyku Apne sendromunun neden olabileceği hastalıklar:
- Uykuda ani ölüm
- Beyin damar tıkanıklıkları ve inme
- Uykuda kalp krizi ve kalp damar hastalıkları
- Kalp yetersizliği
- Hipertansiyon
- Kalp ritim bozukluğu
- Kalpten akciğere giden damarın hipertansyonu (pulmoner hipertansiyon)
- Diabetes Mellitus (Şeker hastalığı)
- Akciğerde bronş hassasiyeti artışı ve astım
- Gastroözefajiyal Reflü hastalığı
- Cinsel istekte azalma ve iktidarsızlık
Hipertansiyon:
Çağımızın hastalığı olan yüksek tansiyon ile günümüzün tanınan hastalığı olan uyku apne sendromunun birbirleri ile ilgili olduğu anlaşılmıştır. Uyku apne sendromlu hastaların yarısından birçoklarında hipertansiyon vardır. Uyku apnenin yükü arttıkça hipertansiyon sıklığı da artar. Hastaların kan basıncı sabaha hakikat saatlerde hayli yüksektir ve tipik olarak hastaların birçok bir yahut daha çok tansiyon ilacına karşın yüksek tansiyonlarının tam olarak denetim altına alınmadığından yakınırlar.
Uyku apne sendromu tanı ve tedavisi ile hastaların kullandığı tansiyon ilaçları ekseriyetle fazla gelmeye başlar, hastaların tansiyon ilaçlarının dozu bazen azaltılır bazen de büsbütün kesilir.
Kalp krizi ve koroner arter hastalığı:
Uyku apne sendromu ile koroner kalp hastalığı ve kalp krizi ortasındaki sıkı bağ güzel tanımlanmıştır. Kalp krizi geçiren hastaların %35-65’inde uyku apne sendromu saptanmıştır. Uyku apne olan ve tedavi edilen koroner kalp hastalığı olan hastaların tedavi edilmeyenlere oranla 5 yıllık hayat müddetleri incelendiğinde mevt oranları ortasında 6,5 kat fark olduğu saptanmıştır.
Aritmi (Kalp ritm bozukluğu):
Uyku apne sendromlu hastalarda sıklıkla kalp ritm bozukluğu görülmektedir. Kalp ritm bozuklukları kolay formlardan en önemli formlara kadar değişik ritm bozuklukları izlenebilmektedir.
Kalp yetmezliği:
Uyku apne sendromu tedavi edilmediği taktirde kalp yetmezliğine yol açabilmektedir. Uyku apneleri kalp yetersizliğinin tedavi edilmesini de güçleştirmektedir. Kalp yetmezliği nedeniyle Cheyne Stokes teneffüsü ismi verilen farklı bir uykuda teneffüs bozukluğu da görülmektedir. Pulmoner hipertansiyon (Akciğer damarı hipertansiyonu) : Pulmoner hipertansiyon ekseriyetle kronik bronşit’e bağlı gelişmektedir. Ancak uyku apne sendromu da pulmoner hipertansiyona yol açmaktadır. Gece boyunca tekrarlayan kan oksijen seviyesi düşüşü*nün bu hastalıktan sorumlu olduğu düşünülmektedir.
Uyku ve Cinsel Ömür :
Horlama ve uyku apnesi olanlarda cinsel ömür olağan insanlara nazaran daha berbattır. Eşi horlayan ve apnesi olan 1000’in üzerindeki bayanla yapılan bir araştırmada horlayanların ve apnesi olanların yatak partnerlerinin %81’i uykularından hoşnut olmadıklarını, bu nedenle de gündüzleri yorgun ve keyifsiz hissettiklerini söylemektedirler. Hasta eşlerinin %70’i tahlil olarak öbür odada yatmayı tercih ettiklerini tabir etmektedirler, tatilde alınan alkol de bu durumu daha makus hale sokmaktadır. 50 yaşın üzerinde erkeklerin %50’sinde horlama, ‘unda da uyku apnesi vardır. Yani en âlâ ihtimalle bile her 2 çiftten birisi uyku sorunu yaşamaktadır.
Uyku apne sendromu
başta olmak üzere birtakım uyku hastalıkları erkeklerde iktidarsızlığa neden oluyorken bayanlarda da cinsel istek azalması sık olarak izlenmektedir. Dahası uygun uyunmamış uyku sonraki gün işte daha az üretkenlik, daha az sağlıklı olma ve yolda daha fazla trafik kazası manasına gelmektedir. Horlama ve uyku apne hastalarının bir kısmı tabibe cinsel yetersizlik meselesini araştırırken ulaşırlar. Uyku apne sendromu tanı ve tedavisini takiben de cinsel meseleleri çoğunlukla ek bir tedavi gerekmeksizin bizatihi düzelir.