TBMM’nin tatil öncesi kabul ettiği son torba yasa ile 2004 tarihli büyükşehir belediyelerinin vilayet hududunu belirleyen yasa kapsamında köy hukukî kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülen yerlere, 2012’de yapılan düzenlemeyle tanınan ve mühleti son olarak 31 Aralık 2022’ye kadar uzatılan emlak vergisi muafiyeti ile Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca alınması gereken vergi, harç ve iştirak hisselerine ait istisnalara son verildi.
Son dakikada eklendi
Varlık Barışı’nın mühletini de uzatan son torba yasanın TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerinde, AK Parti ve MHP’nin ortak önergesiyle düzenlemeye değerli bir rötuş yapıldı. İki partinin kabul edilen ortak önergesi ile yasaya yeni bir unsur eklendi. AK Parti kurmaylarının verdiği bilgiye nazaran eklenen bu unsur ile İstanbul ve Ankara başta olmak üzere 2004’te kabul edilen Büyükşehir Yasası kapsamında köyden mahalleye dönüştürülen, lakin geçen mühlet içinde lüks yapılaşmaya gidilen yerlere tanınan vergi muafiyet ve istisnaları kaldırıldı.
‘Haksızlık giderildi’
Parti kurmayları, evvelden köy statüsünde olup mahalleye dönüştürülen İstanbul Zekeriyaköy, Demirciköy, Uskumruköy, Kilyos, Ankara Ümitköy, Alacaatlı üzere yerlerin şu anda bulundukları kentlerde en yüksek emlak bedeline sahip yerler olduğunu, buralarda milyon dolarlık villalar bulunduğunu belirterek, “Dar gelirli vatandaşlarımız vergilerini öderken, yalnızca evvelce köy olmasına rağmen artık lüks yerleşim alanlarına dönenen mahallelere muafiyetin sürdürülmesi haksızlıktı. Bu haksızlık giderildi” dediler.
2004 tarihli Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile İstanbul ve Kocaeli’nde büyükşehir belediye hududunu birinci mülki hududu olarak belirlenmiş. Öbür büyükşehirlerden nüfusu 1 milyona kadar olanlarda valilik binasını merkez kabul ederek yarı çapı 20 kilometre, nüfusu 1 milyondan 2 milyona kadar olan yerlerde yarıçapı 30 kilometre, nüfusu 2 milyondan fazla olan yerlerde de yarıçapı 50 kilometre olan dairenin sonu büyükşehir belediye sonu kabul edilip, bu hudutlar içinde kalan köylerin hukukî kişiliğini sona erdirilerek mahalleye dönüştürülmüştü.
2012’de kabul edilen, büyükşehir sayısını 30’a yükselten ve 27 yeni ilçe kurulmasını öngören kanun ile ise yeni kurulan büyükşehirlerde hükmî kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülen yerlerden 2019’a kadar emlak vergisi muafiyeti ve su faturalarında indirim getirilmişti. Birebir yasa ile 2004 tarihli yasa kapsamında köyden mahalle dönüştürülen yerlerin de bu muafiyetlerden yararlanması öngörülmüştü.
Şehirleştiler
Önergenin münasebetinde, düzenlemenin gayesi şöyle söz edildi:
“Köyden mahalleye dönüşen yerlere 6360 sayılı Kanun’un süreksiz 1. hususunun 15. fıkrası uyarınca birtakım vergi, harç, iştirak hissesi, fiyatlara ait muafiyet getirilmiştir. Bu karar kapsamına 5216 sayılı Kanun’da köyden mahalleye dönüşen yerler de dahil edilmiştir. Lakin ortadan geçen vakit içerisinde 5216 sayılı Kanun’un süreksiz 2. hususunun kapsamında bulunan bu yerler kentleşmesini tamamlamıştır. Önerge ile bu yerler için 6360 sayılı Kanun’un süreksiz 1. unsurunun 15. fıkrası uygulamasının sona erdirilmesi amaçlanmaktadır.”