Her organda oluşabileceği üzere tükürük bezlerinde de hastalıkların görülebileceğine dikkat çeken KBB Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen, “Vücudumuzda tükürük salgısını üreten organımız, tükürük bezleridir. Tükürüğümüz, yüz bölgemize yakın altı adet ve ağız içinde, damakta bulunan yüzlerce tükürük bezinden salgılanmaktadır. Hayati işlevleri bulunan tükürük bezlerinde, tükürük bezi enfeksiyonu ve tükürük taşları oluşumu üzere hastalıklar görülebilmektedir.” dedi.
Tükürük hayati işlevlere sahip
Tükürük bezleri tarafından salgılanan tükürüğün birden fazla hayati işlevi olduğunu vurgulayan KBB Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen, “Tükürük, tat almamızı kolaylaştırmaktadır. Tıpkı vakitte ağız içini nemli tutarak, ağız bölgesini korumaktadır. Ağız içi bölgesini nemlendiren tükürük, tüketilen besinlerin yutulmasını kolaylaştırmaktadır. Tükürük içerisinde bulunan enzimler, sindirime yardımcı olmasının yanı sıra, diş sıhhati için de kıymet arz etmektedir. Tükürük, içerisinde barındırdığı unsurlar sayesinde diş minesini korur ve dişlerimizde bakteri oluşumunu pürüzler.” halinde konuştu.
Tükürük akımının azalması enfeksiyon riskini artırıyor
Tükürük akımının azalmasının ve tükürük bezinde mümkün bir taş oluşumunun enfeksiyon riskini artırdığına dikkat çeken Doç. Dr. Ozan Seymen Sezen, “Her iki kulağımızın önünde ve altında bulunan tükürük bezine parotis tükürük bezi denir. Çene altında ise 2 adet submandibüler ismini verdiğimiz bezin yanı sıra lisan altında da 2 adet sublingual tükürük bezi mevcuttur.
Sıvı kaybı, gerilim, kullanılan çeşitli ilaçlar, ışın tedavisi görme, birtakım kansızlıklar (demir eksikliği anemisi, şeker hastalığı, tükürük bezlerinin kronik hastalıkları) üzere nedenlerden ötürü tükürük ölçüsü ve akım suratı azabilir. Tükürük akımının azalması, enfeksiyon riskini de artırmaktadır. Bu durumunun önüne geçilebilmesi için bol sıvı ve ekşi besinler tüketilmelidir. Tükürük hastalıkları kapsamında en fazla karşılaşılan durum tükürük bezleri enfeksiyonlarıdır. Tükürük bezi enfeksiyonları, bakteri ve virüslerle oluşabilmektedir. Enfeksiyon en sık kulak önü ve altı(parotis) tükürük bezinde görülür.“ dedi.
Apse oluşumu cerrahi müdahale gerektirebilir
Tükürük bezi enfeksiyonlarının, ağrı, ciltte kızarıklık, sıcaklık artışı ve şişlik olarak belirti verdiğini belirten Sezen, şunları söyledi: “Tükürük bezi enfeksiyonlarının tedavisinde bol sıvı tüketimi önerilmektedir. Tedavi süreçleri antibiyotikler ve ağrı kesici ilaçlar ile desteklenebilmektedir. Enfeksiyon bölgesinde apseleşme görülüyorsa cerrahi müdahaleye gerek duyulabilir. Tükürük bezi enfeksiyonları tekrarlayabilmektedir. Enfeksiyon oluşumunun tekrarlaması halinde ilaçlı tedavi süreci tıpkı halde devam ettirilir. Enfeksiyonların çok sık tekrarlaması halinde bezin çıkarılması için cerrahi bir müdahale gerekebilir.” dedi.
Kabakulak çocuklarda daha sık görülüyor
Tükürük bezi enfeksiyonlarının virüsler yoluyla da oluşabileceğini söz eden Sezen, “Virüsler nedeniyle oluşan enfeksiyonların sıklıkla gözlenen hastalığı, daha çok çocuklarda görülen kabakulaktır. Kabakulak hastalığı, çoğunlukla kulak önü ve altı tükürük bezlerinde oluşur. Virüs direkt temasla, damlacık(hapşırık, öksürük sırasında) ya da tükürük ile bulaşabilir. Kabakulak hastalığı yaşan bireylerin tek ya da çift kulaklarının ön kısmında ağrı ve şişlik görülebilir. Hastalığın birinci 3 gününde 40 dereceye varan ateş olabilir.
Hastalığın tedavisinde ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir. Tıpkı vakitte hastaların bol sıvı tüketmelerini ve istirahat etmelerini önermekteyiz. Kabakulak hastalığı ender de olsa erkeklerde, yumurtalıklarda enfeksiyon (Orşit), menenjit, beyin, pankreas, kalp kası ve eklem iltihaplarına yol açabileceği için takip edilmesi gerekir.” dedi.
Tükürük bezlerinde taş oluşumuna dikkat!
Tükürük bezlerinde sıklıkla karşılaşılan bir öbür hastalığın ise tükürük bezlerindeki taş oluşumu olduğunu belirten Sezen, “Tükürük bezlerinde görülen taş oluşumu, sıvı kaybına yol açan hastalıklar ya da az sıvı alımı üzere nedenlerden ötürü oluşabilmektedir. Bunun yanı sıra kullanılan ilaçlar ve kronik hastalıklar da tükürük bezi içerisinde taş oluşumuna yatkınlık yaratır.
Bezlerde oluşan taşlar en sık çene altı (submandibüler) tükürük bezlerinde gözlemlenir. Tükürük kanalları içinde oluşan taş, kanalları tıkar ve tükürük akımını engelleyebilir. Ekseriyetle besin tüketimi sonrasında çene altında ağrı ve şişme oluşabilir. Bazen bu duruma tükürük bezi enfeksiyonu da eşlik eder. Bu durum makul bir müddet sonra bizatihi düzelebilir lakin tekrar etme mümkünlüğü da mevcuttur. Tükürük bezi taşlarının tedavisinde ise ince kıvrımlı kameralarla birlikte küçük taşlar tükürük kanalından alınabilir. Tükürük kanallarında taşların büyük olması halinde cerrahi müdahaleye başvurulabilir.” formunda konuştu.