İstanbul’da yaz aylarında yerli ve yabancı turistlerin çok sık kullandığı ve hayvanseverlerin reaksiyonlarıyla gündemden düşmeyen Adalar’daki atlı fayton problemine tahlil aranırken, atlar ise ömür çabası veriyor. Büyükada, Heybeliada ve Burgazada’da toplam 277 tane fayton bulunuyor. Bu faytonların 227’sinin bulunduğu Büyükada’da atlı faytonlara yılda yüzbinlerce kişi biniyor. Faytonlara binmek için uzun kuyruklar oluşurken, 30 derece sıcağın altında bekleyen atlar ise büyük eziyet çekiyor. Büyükada’da 1 saat 15 dakika süren 14 kilometrelik cins ile 45 dakika süren 7 kilometrelik cinslerden sıcak havada etkilenen atların kimileri ise vakit zaman yığılıp kalıyor.
‘Yılda 500 at ölüyor’
Hayvanların kurtarılması için büyük uğraş veren Yük Hayvanlarını Muhafaza ve Kurtarma Derneği Lideri Okan Oflaz, yılda resmi olmamakla birlikte 500 atın öldüğünü söyledi. Oflaz, “Bu hayvanlar 40 derece güneşin altında ve dik yokuşlarda koşturulduğu için yol kenarlarında ciğerleri patlıyor, ağzından burnundan kanlar gelir halde ölüyorlar” dedi.
‘Elektrikli faytona varız’
Hak kaybına uğramadıkları sürece elektrikli faytonlara sıcak baktıklarını söyleyen Faytoncular Odası Lideri Hıdır Ünal ise şunları söyledi:
“Bir devir at giriş-çıkışlarının da yasak olduğu Adalar’da 277 aracımıza bin 600 cet gereksinimimiz varken, biz 800-900 atla faaliyet gösterebildik. Bu türlü olunca daha fazla yorgunluk, daha fazla hastalık, daha fazla yıpranma oldu. Ancak şu an bir düşüncemiz yok. Her faytonun 6 tane atı var. Tabi gündeme gelen elektrik faytona biz de ‘Hayır’ demiyoruz. Elektrik fayton olsun istiyoruz. Fakat hak kaybı olmaması durumunda konuşulabilir. İBB Lideri Sayın Ekrem İmamoğlu bizi çağırırsa oturur konuşuruz, ortak bir noktada buluşuruz.”
Fayton sürücüleri ile ilgili şikâyetlerin sisteme oturması durumunda çözüleceğini belirten Ünal şöyle devam etti:
“Şu anda bir faytoncu yaz ayı olduğu için günde 5-6 tane tıp yapabiliyor. Hijyen açısından da baktığımız vakit sistem değişikliğinde ne koku, ne pislik kalacak. Sorun tabandan çözülmüş olacak. At şoförleri ile de şikâyetler var. Ancak bu hizmette insanların ehliyeti yok. Lakin ehliyet verecek kurum da yok. Münasebetiyle ehliyet, çalışma ruhsatı, çalışma müsaadesi verilmeyince hizmet sağlamakta imkanlı olmuyor. Halbuki bunlarının tümünün olması gerekiyor ki, ehliyet almak için belirli vasıflara haiz olmak lazım. Yeni sistemde bunların hepsi imkanlı olacak. Her şey sistemle alakalı, eğitimden ehliyetine, kullanımından suratına hepsi bir bütünlük arz ediyor.”
İmamoğlu, ‘Çözeceğiz’ demişti
Seçim çalışmaları kapsamında Adalar’ı ziyaret eden İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, “Adalar’da bir fayton sıkıntısı var, faytonculukla uğraşan hemşerilerimiz, dostlarımız var. Bu süreci en insanı, vicdani kurallarla, hayvanları koruyarak, hayvanların bakımı çalışması ilgili süreçleri denetleyerek, beraberce ahlaklı bir biçimde süreci kollayacağız, koruyacağız” demişti.
Büyükada, Heybeliada ve Burgazada’daki toplam 277 faytona binmek için adaya gelenler uzun kuyruk oluşturuyor.
‘Her yer pislik içinde’
Faytonculardan şikâyetçi olan ada halkı ise şunları söylüyor:
“Burada hayvanlar ölüyor. Daha dün bir at yığıldı kaldı orada. Geçtiğimiz günlerde başına güneş geçen bir at parladı, meydana girdi. Kaç sefer ölümlü kazalar oldu. Buradaki fayton şoförleri ile ilgili birkaç defa tecavüz olayları da oldu. Ada halkının yüzde 90’ı da şikâyetçi. Buradaki fayton sayısı 50-60’a düşürülse, adanın ardına taşınsa ve atlara uygun bakılsa sorun kalmayacak. Tam adanın ortasında sinekler oluyor, ortalık çok pis kokuyor. Hijyen açısından çok düşünceli. Elektrikli fayton olsun. Beşerler cet bineceğine bu tarzda elektrikli faytona binsin.”