Besin hassaslığını tespit etmek için şimdi gerçek, sağlam ve doğrulanmış bir testin olmadığının altını çizen Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nazlı Şişik Yaltırık, tedavi yaklaşımı konusunda şu bilgileri verdi:”En düzgün teşhis aracı eliminasyon-provokasyon (çıkarma-ekleme) yoludur. Teşhis için altın standart metot ise çift-kör plasebo denetimli besin yükleme testidir. Hastalardan bir günlük tutmaları ve hangi besinlerin yenildiğini, belirtilerin neye benzediğini ve ne vakit ortaya çıktıklarını yazmaları önerilir. Günlüğün dataları bir diyetisyene yahut doktora, hangi besinlerin istenmeyen tepkilere neden olduğunu ve atılması gereken adımları belirlemesine yardımcı olabilir.
Bu besinler belirlendikten sonra üç aydan bir yıla kadar değişen müddette diyetten çıkarılmasını ve semptomlar takip edilerek tekrar eklenmesini içerir. Son vakitlerde besin intoleransı testleri de yapılmaktadır. Lakin bu testlerin işe yaradığını ispat edecek kâfi bilimsel kanıt olmadığı üzere dünyanın alerji ve immünoloji ile ilgili önde gelen bilim kuruluşlarının yayınladığı kılavuzlar da besin intoleransının belirlenmesinde bu testleri tavsiye etmiyor” ihtarında bulundu.
Dünya nüfusunun yarısında besin hassaslığı bulunuyor!
Besin hassaslığının (gıda intoleransı) dikkate alınması gerektiği konusunda uyaran Beslenme ve Diyet Uzmanı Nazlı Şişik Yaltırık, tedbir alınmadığı takdirde kişinin depresyonla karşı karşıya kalabileceğini belirtti. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO) datalarını hatırlatan Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Nazlı Şişik Yaltırık, “Dünya nüfusunun yarısında besin hassaslığı yani besin intoleransı bulunuyor, bir milyar bireyde tanısı konmuş besin intoleransı var. WHO’ya nazaran bu sayı üç yıl öncesinde 2,5 milyara ulaştı” dedi.
Meyve, peynir çikolataya dikkat!
Besin hassaslığının nedenlerine dikkat çeken Beslenme ve Diyet Uzmanı Nazlı Şişik Yaltırık, “Besine eklenen besin katkı unsurlarının yanı sıra besinlerin içerisinde doğal olarak bulunan toksinler de besin intoleransına sebep olabilir. Sindirim sistemindeki genetik bozukluklar, fazla antibiyotik kullanımı, kronik enfeksiyonlar ve cerrahi teşebbüs sonrasında enzim yapılarında ve ölçülerindeki değişim çok sık rastlanan intolerans nedenlerindendir. Bilhassa meyve, peynir, şarap ve çikolatada bulunan vazoaktif elementler, migren, hırıltılı teneffüs, ürtiker, yutma zahmeti üzere problemlere yol açabilir. Süt eserleri, gluten içeren tahıllar ve fasulye ve lahana üzere besinlerin tüketimine ayrıyeten ihtimam göstermek gerekir. Şayet tespit edilen bir besin varsa üç-dört gün aralıklarla bu gıdayı tüketmek tahlil olabilir” diye konuştu.
Hangi hastalıklara yol açıyor?
Besin intoleransının neden olduğu hastalıklar hakkında da bilgi veren Uzm. Dyt. Nazlı Şişik, depresyon ihtarında bulunarak şöyle devam etti:
“Kronik baş ağrısı, çok kilo alma, çok kilo verme, cilt sıkıntıları, otoimmün hastalıklar, fibromiyalji, migren, mide ve İrritable Barsak Sendromu (İBS) üzere bağırsak hastalıkları, emilim bozuklukları, romatizmal hastalıklar, nefes darlığı, astım, depresyon, sonluluk, Tip 2 diyabet, hipertansiyon, metabolik sendrom, hipotroidizm, kronik rinit, egzema, akne, ödemli göz kapakları, idrar bozuklukları, Crohn’s hastalığı, kalp ve deveran meseleleridir. Şayet besin toleransına bağlı kronik yorgunluk hissediyorsanız ve bunu çözümlemeyip o yiyeceği yemeğe devam ederseniz, ileride depresyona neden olabilir. Başlarda yalnızca sindirim sisteminde gaz ve şişkinlik şikâyetleri varken, bu şikâyetler göz gerisi edilip tedavi edilmezse, İrritabl Bağırsak Sendromu (İBS) üzere bağırsak hastalıkları da ortaya çıkabilir.”
“En kıymetli belirti sindirim problemi”
‘Bazı şahıslarda tek bir belirti mevcutken, kimilerinde birkaç semptom birebir anda ortaya çıkabilir’ diyen Uzm. Dyt. Yaltırık, kelamlarına şöyle devam etti: “Aynı besine intoleransı olan iki hastanın tepkileri farklı olabilir ya da hayatlarının değişik vakitlerinde intolerans ortaya çıkabilir. En fazla rastlanan belirtiler ise sindirim şikâyetleri, karın ağrısı, kusma, ishal, mide krampları, gaz, deride kaşıntı ve şişlik, teneffüste ise burun akması, hapşırma, hırıltılı nefes ve öksürük.”