Sivas’ın kuzeyinde Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun’un Çarşamba ilçesinden Karadeniz’e dökülen 418 kilometre uzunluğundaki Yeşilırmak Irmağı’nda yaşayan İsrail sazanı, yılda 9’u bulan üreme periyotları ile ırmakta baskın cins haline geldi. Tatlı sulardaki doğal fauna balıkların yumurtaları ile beslenen sazan tipi, jenerasyonu tükenme tehlikesi altındaki doğal balık türlerini yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bıraktı.
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi’nde öğretim vazifelisi Prof. Dr. Nazmi Polat, göl, gölet ve akarsu üzere iç sulardaki balık faunasında büyük değişiklikler meydana geldiğini belirterek havuz balığı olarak bilinen İsrail sazanın bu alanlarda baskın cins haline geldiğini söyledi. Tüketilmeyen balığın, öbür balık çeşitlerinin sayısının artmasına mani olduğunu belirten Prof. Dr. Polat, “Yeşilırmak Irmağında artık bu balık baskın cins haline geldi. Olağan tatlı su balıkları yılda bir kere ürerken, İsrail sazanı ise 6- 7, bazen 9 kere üreme yapıyor. Ondan öte bu balık, tatlı sulardaki doğal fauna balıkların yumurtaları ile besleniyor. Bu balık, ekolojik ortama çok kolay ahenk sağlayabilen, çok değişik habitatlarda rahatlıkla yaşayabilen; sıcak, soğuk, kirli, akarsu ve sakin suda yaşayabilen, çok fazla üretme yeteneğinde olan bir balık türü” dedi.
‘DOĞAL CİNSLER ORTADAN KALKABİLİR’
Ekolojik sistemde yok olan her bir halkanın bir gün insanları etkileyeceğini ve sıranın bir gün beşere geleceğinin unutulmaması gerektiğini belirten Prof. Dr. Polat, “Debisi epeyce yüksek olan Yeşilırmakta bile istilacı çeşitler baskın hale geldi ise çok acil bir biçimde önlem alıp, istilacı cinsler ile ilgili tahlil uygulamalarına başlamamız gerekir. Yoksa doğal tiplerimiz ortadan kalkması üzere bir sonuçla karşılaşırız. Kaybolan, jenerasyonu tükenen hiçbir çeşidi tekrar doğal hayata kazandırmak kolay bir iş değildir. Geçen yıl yaptığımız çalışmalarda Yeşilırmak’ın çabucak hemen tüm kolların en fazla rastlanılan cins İsrail sazanı olmuştur. 2005 yılında yapılan bir çalışmada yalnızca birkaç yerde bulunan bu balık çeşidi, şu anda neredeyse bütün iç sularda baskın tıp haline gelmiştir. Çok acil olarak bu istilacı cinslerin popülasyondan çekilmesi gerekir diye konuştu.