Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) 1 Temmuz’da kutlanan Kabotaj ve Denizcilik Bayramı münasebetiyle denizlerimizdeki tehditleri sıraladı. Denizlerimiz için ulusal seferberlik ilan etmemiz gerektiğini söyleyen TÜDAV Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk, Karadeniz’in avcılığın tehdidinde olduğunu, çok kirlenen Marmara’da ise ışık geçirgenliğinin 2 metreye kadar düştüğünü söyledi.
Karadeniz’de avcılık
Öztürk, Türkiye denizlerinin giderek artan önemli tehditlerle karşı karşıya olduğunun altını çizerek, “Bunlar kara kökenli kirlenme, çok avcılık, kıyıların tahribi, yabancı tiplerin girişi ve başlı başına bir tehdit olan iklim değişikliği… Bir yarımada olan ülkemiz bu tehditlere kayıtsız kalamaz. Ulusal bir seferberlik gerekiyor. Karadeniz’de arıtma eksikliği ve katı atıkların denize atıldığını görüyoruz. Yasadışı ve çok balıkçılık canlı kaynaklarımızı tüketiyor. Gaye dışı avcılık azaltılmalı. Balıkçılığımızın kalbi Karadeniz’de muhafaza alanı yok” dedi.
‘Marmara’da ışık kalmadı’
Bir ülkeye ilişkin tek deniz olan Marmara Denizi’nde çözünmüş oksijen eksikliği nedeniyle hidrojen sülfür gazının oluştuğunu söyleyen Prof. Dr. Öztürk, ışık geçirgenliği hakkında da uyardı: “1985’te ışık geçirgenliği 15 metreydi, günümüzde 2 metre. Marmara’da canlı kaynaklarının stokları yıprandı ve deniz besin güvenliğimiz tehdit altına girdi. Marmara’da ticaret gemilerinde balast suyu değişiminin durdurulması koşul. Marmara korunmayı bekliyor, böylelikle Karadeniz ve Ege Denizi de güzelleşecek. Her tarafı ülkemize ilişkin Marmara Denizi’nin korunması için bir hareket planına ve muhafaza alanlarına gerek var.”
Akdeniz’de betonlaşma
Ege ve Akdeniz’deki pak kıyı ve deniz imajının kirlilik ve betonlaşma nedeniyle bitmek üzere olduğunu belirten Öztürk, şunları söyledi: “Türkiye’nin 28 ili, 196 ilçesi deniz kıyısında. Artan evsel atıklarla ekosistem geri dönülmez bir formda hasar görmekte. Evsel atıkların tam olarak bertaraf edilmesi için gerekli yatırımların yapılması kaide. Ege ve Akdeniz kıyılarımızda gemi kökenli kirlenmenin önlenmesi için ‘Mavi Kart’ uygulaması gözden geçirilmelidir.”
Plastik atıklara dikkat
Denizlerin en derin noktalarında bile plastik atıklar olduğunu belirten Öztürk, “Tek kullanımlık plastiklerin kullanımı sonlandırılmalı. Denizlerimize yerleşen yabancı deniz canlılarının yayılımında kirlenmenin tesiri var. Deniz ulaşımının ve toplu taşımanın özendirilmesiyle karbon ayak izimiz azalacaktır. Deniz araştırmalarına daha fazla bütçe ayrılmalı ve öncelikli takviye kapsamına alınmalıdır. Denizlerini bilmeyen bir ülke denizlerini koruyamaz” dedi.