Mithat Yurdakul / ANKARA – Türkiye’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı’na (AYM) ahenk için gündeme aldığı Türkiye Yeşil Sanayi Projesi’nde süreç hızlanıyor. İhracatının yüzde 42’sini AB ile yapan Türkiye’nin Sonda Karbon Düzenleme Mekanizması’na (SKDM) geçişini ve üretimdeki sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefleyen proje, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından yürütülecek. SKDM’den en fazla etkilecek ülkelerden birisi olması öngörülen Türkiye’de endüstrinin sürdürülebilir ve verimli yeşil dönüşümü desteklemeyi hedefleyen projenin toplam bütçesi, 450 milyon dolar olarak belirlendi.
KOBİ’lere kredi
Projenin birinci bileşeni kapsamında, KOBİ’lerin yeşil dönüşüm faaliyetlerine yönelik 250 milyon dolar kredi kullandırılacak. Projenin ikinci bileşeni ise TÜBİTAK tarafından yürütülecek. 175 milyon dolarlık bütçesi olan ikinci bileşende, hibe ve geri ödenebilir finansman sağlanacak. Proje öncelikli olarak yeşil teknoloji ve eserlerin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerinde bulunan şirketleri hedefleyecek. Amaç kitleye KOBİ’lerin yanı sıra, büyük firmalar, konsorsiyumlar ve üniversiteler de dahil olacak. Projenin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülecek 25 milyon dolarlık bütçeli kısmında ise endüstride yeşil dönüşüme ait muhtaçlıklar, bölüm ve teknoloji bazında tahlil edilecek, imalat endüstrisi ve alt bölümlerde sertifikalı yeşil dönüşüm uzmanları yetiştirilecek.
Verimlilik ve inovasyon
Proje kapsamında, yenilenebilir güç, atık idaresi üzere alanlarda KOBİ’ler desteklenecek. TÜBİTAK tarafından yürütülecek faaliyetler kapsamında ise firmalara yeşil dönüşüm süreçlerinde teknoloji tabanlı tahliller sunulacak. Dünya Bankası tarafından desteklenecek proje uyarınca, etraf dostu olmak için iş modellerini, tedarik zincirlerini, eser ve hizmetlerini gözden geçirmek isteyen KOBİ’lere teknik yardım sağlanacak. Projeyle firmaların elektrik ve su kullanım etkinliğinde artış, sirküle olmayan atıklarında azalma sağlanması öngörülüyor. Yapılacak çalışmalarla, takviyelerden yararlanan firmaların güç kullanımları ve atık üretimleriyle sanayi çıktıları karşılaştırılacak, yenilikçi yeşil verimlilik projeleri sayı bazında pahalandırılacak. Yeşil dönüşüm için verilecek TÜBİTAK dayanakları, inşaat ve altyapı üzere faaliyetlerde kullanılmayacak, direkt Ar-Ge çalışmalarına aktarılacak. Programın maksatlarından birisi de sürdürülebilir mal ve hizmetlerin yaratılmasına dayalı “yeşil inovasyon” olacak.