Irak hükümeti makarna, şehriye ve sofralık tuz ithalatını 1 yıl mühletle yasakladı. Karar kısa bir mühlet içinde uygulanmaya başlayacak. Irak hükümeti, daha evvel de Türkiye’nin yüksek bağımlılığı olan pazarda, yumurta ithalatını yasaklayarak, Türk yumurta üreticilerini büyük ziyana uğratmıştı. Üreticiler, Ticaret Bakanlığı’nın yumurta konusunda ülke ile temasta olduğu şu günlerde gelen yeni yasaklara karşı hükümetlerarası görüşmeler ve aktif tahliller bekliyor. Yasaklamadan en çok etkilenecek ülkelerden birisi Türkiye olacak. Üretici ve endüstriciler, hususla ilgili önlemlerin erkenden alınmaması durumunda, Irak’ın kademeli olarak işlenmiş tüm tarım eserleri ithalatını durdurması yoluna gidebileceğini belirtti.
Türkiye’nin toplam makarna üretimi 2.2 milyon ton civarında bulunuyor. Bu oranın 1.2 milyon tonu ise ihraç ediliyor. Dünyanın en değerli makarna ihracatçılarından olan Türkiye’nin birinci beş pazarı Angola, Benin, Somali, Togo, Irak’tan oluşuyor. Türk makarna üreticisi 160 ülkeye yaptığı ihracatla Irak’a bağımlı olmasa da bu ülkeye yapılan 80 bin tonluk ihracat için yeni arayışlara girilecek.
Güneydoğu etkilenir
Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Lideri ve Arbella Makarna Genel Müdürü Abdülkadir Külahçıoğlu, Irak’ın Türkiye’nin makarna ihracatında 5. sırada olduğunu, en çok Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki üreticilerin bu yasaktan etkileneceğini söyledi. Külahçıoğlu, “Makarna dalının yumurta kadar yüksek bir bağımlılığı yok lakin artık önlem alınmalı. Yalnızca makarna üreticisi değil, bunun nakliyesini yapan binlerce insan da etkilenecek. Ayrıyeten aldığımız duyumlara nazaran bir ileri ve son etap kademeli olarak tüm işlenmiş tarım eserlerinin ithalatını durdurmak olacakmış” dedi.
Gümrük değişti
Irak, daha evvel yumurta ithalatını yasakladığında ‘yerli üreticimize dayanak olacağız’ açıklamaları yapmış, hatta Iraklı üreticilerin ithalatın yasaklanması konusunda hükümete baskı yaptığı söz edilmişti. Lakin Irak’ın bir makarna tesisi kurup işler hale getirmesi için yıllar gerektiğini belirten Külahçıoğlu, “Bu nedenle İran, Tunus ve Mısır’dan alıma devam edecektir. Türkiye’den yasaklamasında artık siyasi tesir arıyoruz. Daha evvel İbrahim Halil Gümrük Kapısı Kuzey Irak Bölgesel idaresi elindeydi. Akabinde kontrolü Bağdat idaresine verildi. Böylelikle problemler da artmaya başladı” diye konuştu.
‘Yumurtacı çok güç durumda’
Irak, yumurta ithalatı yasağında ise yaklaşık 2 aydır geri adım atmadı. Yumurta üreticilerinin ‘çok sıkıntı durumda’ olduğunu belirten Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) eski lideri ve üretici Hasan Konya, üreticilerin çok önemli meşakkatlerle karşı karşıya olduğunu söyledi. Konya, “Üreticinin birçoklarının hayvanına yem alacak parası bile kalmadı. Yakında iflaslar gündeme gelebilir. Yüzde 80’i ithal eden Irak, ‘Ben üreteceğim’ diyor ancak mümkün değil. Bu noktada yeni pazar olarak Afrika ile görüşmeler var fakat bu vakte kadar hükümet, banka kredilerinin ertelenmesi ve nakit istikrarı açısından üreticiye takviye vermeli. Mevcut arz fazla, bunu yönetmek artık çok zor” dedi.