MELTEM GÜNEŞ Ankara Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı nın Kahramanmaraş ve Hatay sarsıntılarına ait hazırladığı Escort Zeyrek rapor sarsıntıların kültür mirasına bıraktığı hasarları da gözler önüne serdi
Hasar tespitlerinin devam ettiği belirtilen rapora nazaran zelzele bölgesinde kültür mirası kategorisinde bulunan 8 bin 500 yapıttan 25 Şubat prestijiyle Zeyrek Escort Bayan 2 bin 863 ünün incelemesi tamamlandı 169 unun yıkıldığı 535 inin ağır hasarlı 390 ının orta hasarlı 721 inin ise az hasarlı olduğu belirlendi
İbadethanelerde yıkım
Antik kent ve ören Zeyrek Escort yerlerinde değerli bir hasar bulunmadığı fakat UNESCO Dünya Miras Listesi nde yer alan Malatya Arslantepe Höyüğü ören yerinde yapılan muhafaza ve etraf düzenleme uygulamalarında ağır hasar olduğu aktarıldı Kültür ve Turizm Bakanlığı sorumluluğundaki kültür mirasında ve müzelerde meydana gelen hasarın yaklaşık 1 milyar TL meblağında olduğu varsayım edildi Bölgede bulunan 153 kütüphanenin altısı yıkılırken 10 binada da ağır hasar tespit edildi
Vakıf yapıtı kapsamındaki yapıtlardan cami ve gibisi yapılarda da yıkımın büyük olduğu Adıyaman Ulu Cami Malatya Yeni Cami Hatay Habibi Neccar Camii Nurdağı Ökkeşiye makamındaki yeni yapılan cami ve müştemilatı üzere tarihî ve sembolik bedeli yüksek yapıların büsbütün yıkıldığı aktarıldı Adıyaman Hatay Kahramanmaraş Gaziantep ve Malatya daki tarihi mescitlerden yıkılmayanların birçoklarının da ağır hasarlı olduğu belirtildi Vakıf yapıtlarının toplam onarım restorasyon maliyeti ise 8 2 milyar TL öngörüldü
Raporun kültür kısmında Diyanet İşleri Başkanlığı na bağlı müftülük binası gençlik merkezi Kur an kursu ve mescitlere ait hasar tespitleri yer alırken Alevi Bektaşi Kültür Derneği ve cem meskeni binalarından üçünün yıkıldığı ve üçünün de ağır hasar aldığı belirtildi Bölgedeki öbür dini cemaatlere ilişkin tarihî nitelik taşıyan ibadethanelerde hasar tespit çalışmalarının devam ettiği aktarıldı
Tehdit oluşturuyor
Raporda toplumun hayat pratikleri içinde bulunan mahalle sokak çarşı pazar yeme içme yerleri ve gezinti alanları üzere gündelik kültürü yaşatan yerlerin de büyük tahribata uğradığı ve bölgenin büyük ölçüde göç verdiği söz edildi Bu durumun tarihi kültürel miras üzerinde büyük bir tehdit oluşturduğu vurgulandı Zelzele sonrası yapılacak kentleşme çalışmalarının tarihi kültürel mirasın yalnızlaşması tenhalaşması riskinden korunması gerektiği belirtildi
11 2 milyar TL ödenek ihtiyacı
Mevcut tespitler sonucunda kültürel mirasın korunması ve kültürel altyapının güçlendirme ve tekrar inşa çalışmaları kapsamında yaklaşık 11 2 milyar TL ödeneğe gereksinim duyulacağı söz edildi