ÖNDER YILMAZ Ankara – TBMM Sarsıntı Araştırma Komisyonu’na yaptığı sunumda, “Yalın gerçek Türkiye sarsıntı ülkesidir ve rastgele bir yerde ve vakitte büyük bir zelzele olabilir” diyen Görür, “O vakit yapacağımız tek şey var, o da sarsıntı dirençli yerleşim alanları kentler oluşturmak. Tek yol bu” vurgulamasını yaptı. Dirençli kentler oluşturma şifrelerini de açıklayan Görür bunları, “yönetici, halk, altyapı, yapı stoku, etraf ve ekosistem ile ekonomi” başlıklarıyla sıraladı.
Görür, yol, viyadük, kanalizasyon, içme suyu, doğal gaz şebekeleri, köprü, baraj, havaalanı üzere alt yapıların hakikat yerde ve hakikat teknikle yapılmasının kural olduğunun son sarsıntıda tüm çıplaklığı ile görüldüğünü anlatırken de, “Mesela ben İstanbul’da çok büyük ölçüde kanalizasyon şebekesinin çökeceğini düşünüyorum. Sebebi ne biliyor musunuz? Yanlış gereç kullanmaktan. Betonarme boruları bu boyutta bir zelzele kentinde kullanırsanız onlar size düzgün bir performans vermez depremde” dedi. Mevcut binaların güçlendirilmesi yahut yıkılmasının yanısıra sarsıntıya dirençli olmayan yapılar müsaade verilmemesi gerektiğini kaydeden Görür, zelzelenin bir etraf felaketine yol açmaması için çıkacak moloz ölçüsü ve döküleceği yerlerin şimdiden bilimsel olarak belirlenmesinin değerine işaret etti. Görür, şöyle devam etti:
“Molozları döktüğünüz vakit, bunlar dağlar oluşturur, evvel biyokimyasal, sonra fizikokimyasal tepkiler başlar. Onun sonucunda ağır, toksik, kanserojen unsur konsantrasyonları olur; yağmur yağınca bunlar toprağa yayılır, toprağı kirletir, topraktan yer altı suyunu kirletir, yer altı suyundan denize geri akar, suya girer; balıkçı balığı meblağ, o besin zinciri vasıtasıyla soframıza gelir yahut siz orada seracılık yaparsınız, domates olarak soframıza gelir. Zelzelenin iki dakikada öldürdüğü binlerce beşerden daha fazlasını, senelerce buradan yayılan bu hastalık, bu sinsi tehlike yok etmeye devam eder.”
Bakanlık kurulmalı
Görür dirençli kentleri ve altı bileşeni hayata geçirmek için öncelikle “afet bakanlığı” kurulması gerektiğini söyledi.