Yoksulluğu ortadan kaldırmak, dünyayı korumak, tüm insanların barış ve refah içinde yaşamasını sağlamak için Birleşmiş Milletler (BM) tarafından belirlenen ve global maksatlar olarak da bilinen “2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri”nin 10 yıl üzere bir müddette gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceği tartışılırken, 4 yılda iki sefer istekli rapor sunan Türkiye, ”uluslararası alanda muvaffakiyet örneği oluşturan bir ülke olmayı” hedefliyor.
Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gayeleri kapsamında BM Genel Merkezi’nde düzenlenen Yüksek Seviyeli Siyasi Forum’da, ”Gönüllü Ulusal Gözden Geçirme Raporu” sunan ülkeler ortasında Türkiye de yer aldı.
Türkiye’nin ikinci İstekli Ulusal Gözden Geçirme Raporu’nu Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Lideri Naci Ağbal sundu.
Ağbal, AA muhabirine, kelam konusu rapora ve 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Maksatlarına ait açıklamalarda bulundu.
Türkiye’nin 2015’te dünyadaki tüm ülkelerin önderlerinin ortaklaşa belirlediği 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gayelerine bağlılığını her vakit sürdürdüğünü belirten Ağbal, BM’nin 2015’te 17 maksat belirlediğini ve üye ülkelerin her birinin bu gayeleri yakalama konusunda uğraş gösterdiğini söyledi.
Ağbal, Türkiye’nin de gerek bu maksatların oluşmasında gerekse bunların takip edilmesinde büyük kararlılıkla hareket ettiğini vurguladı.
“Türkiye, ilerleme sağlama noktasında büyük kararlılığa sahip”
Türkiye’nin 2016’da birinci İstekli Ulusal Gözden Geçirme Raporu’nu sunan az sayıda ülkeden birisi olduğuna işaret eden Ağbal, “Bu yıl da ikinci gözden geçirmeyi yaptık ve bunu çok önemsiyoruz zira istekli gözden geçirme noktasında rahatız, yaptıklarımız çok.” dedi.
Ağbal, birçok alanda 2015’te belirlenen amaçlara ulaşma konusunda değerli ilerlemeler sağlandığına dikkati çekerek, şunları söyledi:
“Dünkü sunuşumuzda üye ülkeler olarak son 4 yılda yaptıklarımızı ve bundan sonra yapacaklarımızı anlattık. Bu raporda temel bildirimiz şu oldu; ‘Türkiye 2030’a kadar olan devirde 2015’ten itibaren sürdürülebilir kalkınma amaçlarının her alanında hem siyaset seviyesinde hem kurumların bu işi sahiplenmesi noktasında hem de gerçek ilerleme sağlama noktasında büyük bir kararlılığa sahip.”
“Dün bizim için gurur verici bir gündü”
Türkiye’nin 11’inci Kalkınma Planı’nın ekonomik manada yapısal dönüşümü sağlamaya dönük çok sayıda gaye ve siyaset içerdiğini belirten Ağbal, bu planının hazırlıklarında sürdürülebilir kalkınma maksatlarına özel bir değer verildiğini vurguladı.
Ağbal, bütün siyaset alanlarında bu maksatları gözeterek siyasetler oluşturduklarını, eğitimden sıhhate, kentleşmeden yoksulluğun azaltılmasına kadar birçok alanda ilgili kuruluşlarla çalışarak, kalkınma planına bunları yerleştirdiklerini anlattı.
Türkiye’nin 2015’ten bu yana yaptığı çok sayıda faaliyetle 2030 gayelerine yaklaşmada değerli gayretler gösterdiğini lisana getiren Ağbal, “Onun için dün bizim için gurur verici bir gündü. Birçok ülkeden de takdir toplayan bir çalışma oldu. Bundan ötürü da ayrıyeten mutluyuz.” diye konuştu.
“3 bini aşan STK, şirket ve bireyden görüşler alındı”
Ağbal, sürdürülebilir kalkınma amaçları kapsamında, Ulusal Gözden Geçirme Raporu’nun hazırlanma sürecine değinerek, bu sürece sivil toplum örgütlerini de dahil ettiklerini, memleketler arası kuruluşlarla yakın temasta bulunduklarını ve mahallî yönetimleri bu sürecin modülü haline getirdiklerini kaydetti.
Bireyler ve şirketlerin de bu manada çalışmaya takviye verme imkanı bulduğunu tabir eden Ağbal, şunları söyledi:
“Sürdürülebilir kalkınma alanında yaklaşık 3 bini aşan STK, şirket ve bireyden görüşler alındı. Yeni bir portal oluşturarak bu portal üzerinden sürdürülebilir kalkınma gayelerine uygun projesi olanların projelerini derleme imkanına kavuştuk.
Bütün bunları yaparken sürecin her kademesinde tam bir iştirakçi anlayışla hareket edildi. Bu hem çalışmanın sonuçlarına yansıdı hem de Türkiye’nin sunduğu bu rapor tam da BM’nin beklediği manada iştirakçi anlayışla hazırlandı.”
Ağbal, son 4 yılda yapılanlar ve bundan sonra yapılması gerekenlerle ilgili bir envanter çalışması yapıldığını belirterek, “Türkiye, buradan bir taraftan kazanımlarını raporladı bir taraftan da ileriye dönük 2030 amaçlarına ulaşmak için yapılması gerekenleri paylaştı.” dedi.
Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma gayeleri alanında her hususta ilerleme kaydettiği bir devri yaşadığını lisana getiren Ağbal, en fazla ön plana çıkan mevzunun ise yoksulluğun azaltılması olduğunun altını çizdi.
“Türkiye, mutlak yoksulluğu sıfırlayan bir ülke pozisyonuna geldi”
Ağbal, AK Parti iktidara geldiğinde, Türkiye’de mutlak yoksulluğun hala bir gerçeklik olduğu değerlendirmesinde bulunarak, “Ama birinci yıllardan itibaren iktisatta sağlanan olumlu gelişmeler, toplumsal alanda hükümet olarak alınan birçok karar ve uygulama sonucunda bugün Türkiye, mutlak yoksulluğu sıfırlayan bir ülke pozisyonuna geldi.” sözlerini kullandı.
Türkiye’nin bu manada mutlak yoksulluğun yaşanmadığı bir ülke noktasında olduğunu vurgulayan Ağbal, şöyle devam etti:
“Bu da bizi çok mutlu eden bir gelişme. Son 17 yılda Türkiye iktisadı yılda ortalama yüzde 5,5 büyüdü. Bu uzun periyot ortalamalarıyla karşılaştırıldığında son derece kıymetli. Türkiye, bu devirde hem ekonomik olarak büyüdü hem de bu büyümeden bütün toplumsal bölümler hisse aldı. Hasebiyle mutlak yoksulluğun ortadan kaldırılmasının en değerli sebeplerinden biri de oluşan refahın adil halde paylaşılması oldu.”
“Dünya Sıhhat Örgütünce öteki ülkelere örnek gösterilen bir ülke”
Ağbal, Türkiye’nin sıhhat alanında da memleketler arası bir muvaffakiyet oluşturduğuna dikkati çekerek, şu sözleri kullandı:
“Sağlık da memleketler arası sürdürülebilir kalkınma maksatlarında kıymetli bir yer tutuyor. Son 17 yılda sıhhatte dönüşüm programıyla Türkiye yalnızca kendi içinde değil, milletlerarası alanda da sıhhat alanında çok kıymetli değişim ve dönüşümü gerçekleştirdi. Sıhhatte dönüşüm programı sayesinde Türkiye, sıhhatte erişimde bugün Dünya Sıhhat Örgütünce (DSÖ) öbür ülkelere örnek gösterilen bir ülke.
Bir taraftan vatandaşlarımızın her evrede sıhhat hizmetlerine erişimini sağlayacak değerli adımları bu periyotta attık. Bilhassa gözetici sıhhat hizmetleri manasında çok kıymetli ilerlemeler kaydedildi. Son devirde artık sıhhat konusunda yoğunlaştığımız alan sıhhat hizmetlerinde kalitenin artırılması, bilhassa hastaların hastanede yatış hizmetine ait olmak üzere nitelikli odalardan tutun da kent hastanelerine kadar birçok projeyi uygulamaya koyduk.”
Bunların Türkiye’yi sıhhat hizmetleri alanında memleketler arası karşılaştırmalarda ön plana çıkardığını belirten Ağbal, “Bu periyotta gerek doğumda beklenen hayat müddetinin süratle üst çıkması gerekse doğumdan sonra birinci bir yılda ölen çocuk sayısının kıymetli ölçüde azalması, tekrar birebir biçimde doğum yapan bayanlar açısında da memleketler arası göstergelerde çok kıymetli ilerlemeler kaydedildi.” diye konuştu.
“Tekli eğitim sistemine geçme üzere bir gayemiz var”
Türkiye’de eğitim alanında yapılan çalışmalara da değinen Ağbal, bu mevzuya çok ehemmiyet verdiklerini, 2000’li yılların başından itibaren başta kız çocuklarının okula erişimi olmak üzere, eğitim alanında çok değerli atılımlar gerçekleştirdiklerini söyledi.
Ağbal, bilhassa kırsal kesimde yaşayan kız çocuklarının, görece yoksulluk içinde olan ailelerin çocuklarının okula erişimini sağlamak üzere birçok toplumsal programı hayata geçirdiklerini anlattı.
Türkiye’de kız çocuklarının okullaşma oranında da değerli bir artış sağlandığına dikkati çeken Ağbal, “Eğitimde ‘tekli eğitim sistemine’ geçme üzere bir maksadımız var. İnşallah 11’inci Kalkınma Planı periyodunda bu maksadı gerçekleştirmiş olacağız. Tekrar 11’inci Kalkınma Amacı Planı devrinde, okul öncesi eğitimin 5 yaşa indirilmesi ve bununla ilgili tüm ulusal eğitim yatırımlarının yapılmasını öngörüyoruz.” dedi.
“Türkiye, Avrupa’da en fazla yenilenebilir güç yatırımı alan ülke oldu”
Ağbal, yenilenebilir güç konusunda da Türkiye’de son yıllarda büyük bir ilerleme kaydedildiğini söyledi.
Geçen sene Türkiye’nin, Avrupa ülkeleri içinde en fazla yenilenebilir güç yatırımı alan ülke olduğunu anımsatan Ağbal, “Bu da Türkiye olarak yenilenebilir güce ne kadar kıymet verdiğimizi gösteren kıymetli bir gösterge. Türkiye’nin bu alanda potansiyeli, uygun yatırım ortamı var. İnanıyoruz ki yenilenebilir güç konusunda Türkiye, önümüzdeki yıllarda daha da büyük ilerleme gerçekleştirecek.” sözlerini kullandı.
Ağbal, kentleşme alanında da metro çizgilerine ve raylı sistemlere değerli bir yatırım yapıldığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“2023’te Türkiye daha çok üreten, ürettiğini ihraç eden, dışa açık kurallı hür piyasa iktisadının daha da güçlendiği, demokrasinin kurumsallaştığı bir ülke olacak. Aslında bütün bunlar sürdürülebilir kalkınma amaçları bakımından da son derece kıymetli. Bu açıdan 11’inci Kalkınma Planı’nı bir taraftan her alanda gelişmesi için kıymetli bir itici pusula olarak değerlendirirken öteki taraftan da Sürdürülebilir Kalkınma Gayelerine ulaşmada bize değerli bir yol gösterici olacağına inanıyoruz.
Ben inanıyorum ki, Türkiye, 2030’da BM tarafından kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Maksatları konusunda memleketler arası alanda muvaffakiyet örneği oluşturan bir ülke olacak. Bunu da daima birlikte yapacağız vatandaşlarımız ve sivil toplum örgütlerimizle, siyasal partilerimizle zira bu insanlığın ortak amaçları muhakkak bir ülkeye, coğrafyaya ya da kısma hitap eden maksatlar değil.”