Amyotrofik lateral skleroz (ALS) nasıl bir hastalıktır? Birebir vakitte motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî hudut sisteminde, omurilik ve beyin sapı ismi verilen bölgede motor hudut hücrelerinin (nöronlar) kaybından ileri gelen bir hastalık olan ALS belirtileri nelerdir?
ALS HASTALIĞI NEDİR?
ALS hakkında, merkezî hudut sisteminde, omurilik ve beyin sapı ismi verilen bölgede motor hudut hücrelerinin (nöronların) kaybından ileri gelir. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıyeten erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel işlevler ve bellek ise bozulmaz.
Hastalığın /Durumun/ Oluşumun Tarifi: Aynı vakitte motor nöron hastalığı olarak da bilinir. Merkezi hudut sisteminde omurilik ve beyinde motor sonların (nöronların) kaybından ileri gelen bir hastalıktır.
Şikayetleri: Kaslarda güçsüzlük ve erime
Bu durum ellerde, bacaklarda, yutma kaslarında yahut lisan kaslarında başlayabilir.
Bulguları: ALS belirtileri hangi kas etkilendi ise oraya yönelik ortaya çıkar. Birinci belirtiler çok hafif olabilir ve gözden kaçabilir. Kaslarda seğirme, titreme, kas zayıflığı sebebi ile kollar ve bacaklar etkilenebilir. Evvel ince motor hünerleri kaybolabilir (düğme ilikleme yazma üzere işlevlerde beceriksizlik olabilir). Yutma kaslarının etkilenmesi yutma zahmetine, lisan kaslarının etkilenmesi çiğneme vekonuşma zahmetine sebep olabilir. İleri periyotta teneffüs kaslarını da etkileyerek teneffüs yetmezliğine neden olur.
Tanısı İçin Neler Yapılmalıdır: Elektromiyografi (EMG) ve birtakım durumlarda Beyin MRI yapılır.
Tedavisi İçin Neler Yapılmalıdır : ALS için şimdi tedavi yoktur Riluzol isimli ilacın glutamat düzeyini azaltarak motor nöronların gördüğü hasarı azaltıcı rolü olduğuna inanılır. FDA tarafından onaylanmıştır. ALS hastalarının ömrünü birkaç ay uzatır.
ALS’nin öteki tedavi metotları hastaların daha uygun bir hayat sürmesini ve hastalığın semptomlarını hafifletmeyi hedefler. Medikal ve fizikî tedavi usulleri, birtakım aygıtlar, ferdî planlamalar hastanın hayat konforunu arttırmak için uygulanabilir.
İleri evrede teneffüs takviyesi için teneffüs dayanak dihazları gerekebilir
Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Konular Nelerdir : Sonuç olarak, ALS hastaları yürüyemez, ayakta duramaz, tek başlarına yatağa girip çıkamaz ve kollarını bacaklarını kullanamazlar. Hastalığın ileriki safhalarında hastalar, teneffüs sistemlerindeki kasların zayıflamasından ötürü teneffüs zahmeti çekerler. Yapay teneffüs ile hastanın teneffüsü desteklenerek bir müddet daha hastanın rahat ettirilebilir ve teneffüs sorunları biraz daha azaltılabilir. Ancak bu süreçlerin yapılması ALS’nin yayılmasını ve ilerlemesini etkilemez. ALS hastalarının büyük bir çoğunluğu hastalığın belirtilerinin çıkmasından itibaren 3 ile 5 yıl içinde teneffüs yetmezliğinden ölmektedir. Bununla bir arada, hastaların %10’u ,10 yıl yahut daha fazla yaşamaktadır.