AA muhabirinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerinden derlediği bilgilere nazaran, cari süreçler hesabı, nisanda 1 milyar 334 milyon dolar açık verirken, 12 aylık cari açık 8 milyar 634 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.
Böylece yıllıklandırılmış cari açık, Ocak 2004’ten bu yana en düşük düzeyine gerilemiş oldu. İktisat idaresinin aldığı tedbirler ve iktisattaki dengelenme süreci çerçevesinde yıllıklandırılmış cari açık 11 aydır kesintisiz azalarak tek haneye geriledi.
Ekonomistler, mayıs ayında da cari açıktaki gerilemenin süreceğini ve yıllıklandırılmış açığın 5 milyar doların altına ineceğini kestirim ediyor.
Halk Yatırım Araştırma Yöneticisi Banu Kıvcı Tokalı, nisanda cari açığın beklentiler doğrultusunda 1,3 milyar dolar olduğunu ve 12 aylık açığında 10 milyar doların altına indiğini söyledi.
Mayıs ayına ait dış ticaret datalarının yıllık açıktaki gerilemenin devam ederek 4-5 milyar dolar civarına inebileceği istikametinde olduğunu belirten Tokalı, “Hem kur hem de talep gelişmelerine ek olarak, ihracatı destekleyici yeni program anlayışı, ölçülü güç fiyatları ve baz tesiri doğrultusunda, yıllık cari açıktaki düşüşün bilhassa bu yılın birinci yarısında süratle devam edeceğini; yılın ikinci yarısında ise tekrar dengelenme sürecinin belirginleşmesi ve baz dezavantajı ile yılı 19 milyar dolar civarında tamamlayabileceğini varsayım ediyoruz.” sözlerini kullandı.
Tokalı, bu durumda da 2017 sonunda yüzde 5,6 seviyesinde olan lakin 2018 yılını yüzde 3,6 düzeyinde tamamlayan cari açık oranının 2019 sonunda yüzde 2,6’lar düzeyine kadar inebileceğini lisana getirdi.
Nisan ayı cari istikrardaki güzelleşmeyi destekleyen gelişmelerde, dış açıktaki sert düşüş ve turizm gelirlerinde yıllık artış ile direkt yatırımlarla ilgili kar transferleri ve portföy yatırımlarına ilişkin masraflarda yıllık azalış üzere ögelerin tesirli olduğunu kaydeden Tokalı, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bavul ticareti ve navlun gelirlerindeki zayıflık cari açıktaki düşüşü sonlandıran öge olarak göze çarpıyor. Çekirdek istikrarın ise, nisan ayında da fazla vermeyi sürdürdüğünü ve yıllık fazlasını mart ayının akabinde nisan ayında da artırdığını görüyoruz. Yıllık çekirdek fazla nisan ayında 35,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Mart ayındaki 5,7 milyar dolarlık azalış sonrasında nisan ayında da 2,8 milyar dolarlık azalış kelam konusu. Lakin TCMB haftalık rezerv dataları, mayıs periyodunda resmi rezervlerde bir ölçü toparlanma olabileceğine ve 2 milyar dolar civarında düşüş olabileceğine işaret ediyor.”
Tokalı, petrol fiyatlarındaki düşüş ve zayıf iç talep ortamının, cari açıktaki süratli düşüşün devamı açısından destekleyici olduğunu kelamlarına ekledi.
“Yıl sonu varsayımımızı 6 milyar dolar açığa revize ettik”
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, son 12 aylık cari açığın GSYH’ya oranla yüzde 1,1’e gerilediğini belirtti.
Mayıs ayı gümrük dış ticaret öncü datalarının, geçen yıla nazaran çok daha düşük dış açığa işaret ettiğini belirten Bürümcekçi, “Bu gelişme son 12 aylık cari açığın 9 milyar dolar civarına gerileyebileceğini de düşündürmektedir.” dedi.
Bürümcekçi, cari açıkta nisan ayında gözlenen güzelleşmede, dış ticaret açığının geçen yıldan düşük açık ve hizmetler istikrarının yüksek fazla vermesinin ana etken olduğuna dikkati çekti.
Finansman tarafında cari açık ve net hata-noksan çıkışının finanse edilememesi nedeni ile resmi rezervlerde 2,8 milyar dolar azalış gözlendiğini söz eden Bürümcekçi, “İthalat ve ihracat için kıymetli bir öncü gösterge olan gümrük dataları, mayıs ayında dış ticaret açığında geçen yıla nazaran 6 milyar dolar azalış olacağını gösteriyor. Cari istikrardaki düzgünleşme en azından haziran sonuna kadar devam eder. 2019 yıl sonu varsayımımızı 6 milyar dolar açığa revize ederken, bu varsayım üzerinde risklerin aşağı tarafta devam ettiğini belirtmeliyiz.” değerlendirmesini yaptı.