Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu’nun birinci günü, Alanya-Antalya etabıyla son bulduğunda, bitiş çizgisinden birinci sırada geçen bisikletçi, kazandığı dört etapla Fransa Turu’na damga vurmuş Jasper Philipsen’di ve daha da dikkat çekeni 135 kilometrelik etabın ortalama 49.231 km/s süratle sona ermesiydi. Yalnız bu iki gösterge bile TUR’un 58’inci edisyonunun geri kalan etapları hakkında bizlere sağlam bir fikir veriyordu.
2017’den beri olduğu üzere bu yıl da TUR’un sekiz etabını yerinden, yakından takip etme bahtı buldum. Açık yüreklilikle söyleyebilirim ki bir kesimi olduğum altı edisyon içerisinde en keyif aldığım, rekabet seviyesinin en yüksek olduğu yarıştı TIP 2023.
Aslında TUR’un bu yılki serüveni ne yazık ki hepimizi derinden sarsan sancılı bir süreçle başladı. Sene başında nisanda düzenlenmesi planlanan yarış, ülkece hepimizi yasa boğan ve bir daha benzeri acıların yaşanmamasını temenni ettiğimiz sarsıntı felaketi ile belirsizliğe sürüklendi.
Türkiye Bisiklet Federasyonu ve Memleketler arası Bisiklet Birliği’nin (UCI) ortak iş birliğiyle TUR’a takvimde karşılıklı yeterli niyet ve büyük bir özveriyle yeni tarih 8-15 Ekim tarihleri ortası olarak belirlendi.
BİR YARIŞTAN FAZLASI
TUR’un bu yılki mottosu “Bir yarıştan fazlası” idi. Ülkemizin doğal ve tarihi hoşluklarını canlı yayınlarla 190 ülke, 13 lisanda milyonlarca haneye taşıyan, bisiklet kültürümüze pahalı katkılar veren ve kıtaları buluşturan ülkemizin bu güzide tertibi sahiden de bir yarıştan fazlasını tabir ediyor.
Nitekim, bu yıl TIP pelotonunu oluşturan 24 kadro ve 168 bisikletçi de tıpkı halde düşünüyor olacak ki, sportif performans manasında her etap tabir yerindeyse rüzgar üzere geçti. Her günün sonunda ölçülen sürat ortalamaları yarışın artan kalitesini ispatlarken, dönem sonu gelmesine karşın dünyaca ünlü pedalların hırs ve azmi yarışa verilen kıymetin bir ispatı niteliğindeydi.
8 gün, 8 etapta 1.235,1 km boyunca Alanya’dan Kemer’e, Kalkan’dan Fethiye’ye, Marmaris’ten Bodrum’a, Selçuk’tan Manisa ve İzmir’e akabinde İstanbul-Sultanahmet’e uzanan yarış parkuru, ÇEŞİT tarihinin bugüne kadarki en kırıcı parkurunu içeriyordu fakat bir etap vardı ki zorluğu tüm dünyadaki bisiklet basınının ilgi odağı oldu: Babadağ.
ADI ÜZERE BABADAĞ
Bir tırmanış düşünün, 18.4 kilometre uzunluk, %10.4 ortalama eğim, %28’leri gören azamî eğim ve sıfırdan doruğa 1920 metre irtifa kazanımı. Bisiklet lisanında buna tırmanış değil, duvar denir. Tour of Türkiye’nin kraliçe etabı Babadağ sırf ülke hudutları içerisinde tesir yaratmadı. Bisikletin kök saldığı Avrupa’da da taşları yerinden oynattı. Mont Ventoux, Angliru ve Monte Zoncolan üzere bisikletin efsane tırmanışları Babadağ’ın eğim kıymetleri yanında adeta gölgede kaldı. Hal bu türlü olunca, memleketler arası bisiklet basınının gözü bir anda TUR’a döndü. Babadağ ve TIP, bisiklet sporunun en saygın mecralarında manşetleri süsledi. Doğrusu Türkiye Çeşidi açısından Babadağ memleketler arası basında da haber pahası taşıyor artık.
Tahmin edildiği üzere, Babadağ’da kazanan Alexey Lutsenko (Astana Qazaqstan Team) yarışın genel klasmanında da zafere ulaşan isim oldu. 31 yaşındaki Kazak pedal aslında 2018’de de TIP şampiyonluğuna çok yaklaşmış fakat son gün bonus saniyeleri alan Eduard Prades, Sultanahmet’te turkuaz mayoyu Lutsenko’nun omuzlarından sırtına geçirmişti. Mesleğinde Tour de France etap birinciliği de bulunan Lutsenko, o günden ders çıkarmış olacak ki sprint finişlerinde dahi makus bir sürprize mahal vermemek ismine önlerde kalarak ipleri bu sefer sıkı tuttu.
Nitekim, 6. gün koşulan TUR’un en güçlü etabı diyebileceğimiz Meryem Ana finişine 2. sırada geldiğinde artık şampiyonluğunu düzgünden güzele perçinlendi. Lutsenko beş yılın akabinde Sultanahmet’te bir sefer daha podyuma çıktığında, bu sefer en üst basamakta yerini aldı ve TIP ile geçmişten gelen hesabını kapadı. Kupasını göklere kaldırdığında yüzünde beliren tarifsiz tebessüm de bunun en büyük ispatıydı.
Yüzünden gülümsemenin eksik olmadığı bir öbür isim de yaşayan efsane Mark Cavendish’ti. 11 etap galibiyetiyle TUR’un en fazla etap kazanma rekorunu Alman sprinter Andre Greipel ile birlikte elinde bulunduran Cavendish, Fransa Turu’nda yaşadığı kaza sonrası birinci yarışına Türkiye yollarında çıktı. Astana ile kontratını bir yıl daha uzatan 38 yaşındaki dünyaca ünlü pedalın keyfi yerindeydi. Sayısız fotoğraf isteğini sabırla yerine getiren, ekip arkadaşları ile şakalaşan ve etrafına daima müspet güç saçan Cavendish de görünen o ki TUR’un bu yıl herkesi saran olumlu atmosferinden etkilenmiş.
58. Tour of Türkiye, ekiplerden atletlere, UCI yetkililerinden görevlilere kadar herkesten geçer not aldı. 4 WorldTour kadrosunun istek ve iştahı başta olmak üzere yarışın gayret düzeyi de tertibin büyüklüğü de medya ilgisi de TUR’un çok daha fazlası olduğunu açık formda gözler önüne serdi. Dileriz ki bu yıl yakalanan gelişim eğrisi gelecek yıllarda da yükselerek devam eder.
“DÜNYACA ÜNLÜ İSİMLERİ ÜLKEMİZE ÇEKECEĞİZ”
Bisiklet Federasyonu Lideri Emin Müftüoğlu, “Bu yıl memleketler arası arenada TIP epeyce hoş izler bıraktı, bu yıl yakalanan atmosferin gelecek yıllarda da devam edeceğini ve bisiklet dünyasının kıymetli isimlerini ülkemize çekeceğimizi düşünüyorum” dedi.
Türkiye Bisiklet Federasyonu Lideri Emin Müftüoğlu, CİNS 2023’ün akabinde görüşlerini paylaştı.
Müftüoğlu, “Deprem felaketinden sonra, her şey iptal olmuşken orta vermeden bu kadim yarışın 58’incisini yapabilmek bizler için çok kıymetliydi. Bunda da Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a bisiklet topluluğu ismine teşekkür etmek gerekiyor. Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Hamza Yerlikaya’nın Alanya’dan startını vermesi, sporun önderi Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’ın ise İstanbul’da kupayı taktim etmesi ile ülkemizin bisiklet çeşidine verdiği ehemmiyeti dünyaya gösterdik” dedi.
Müftüoğlu şöyle devam etti; “Bu yılın dikkat çeken konularından biri de start ve finiş alanlarında halkımızın yarışa gösterdiği ilgi ve geniş kalabalıklardı. Toplumda en çok konuşulan mevzulardan bir tanesi de Babadağ etabıydı. Bu yıl milletlerarası arenada CİNS epeyce hoş izler bıraktı, bu yıl yakalanan atmosferin gelecek yıllarda da devam edeceğini ve bisiklet dünyasının kıymetli isimlerini ülkemize çekeceğimizi düşünüyorum.”
Tour of Türkiye’nin 3. etabında peloton, profesyonel bir bisiklet yarışının şimdiye kadarki en güçlü tırmanışlarından birine tırmandı. Fransa Çeşidi yarış organizatörü ASO, Tour de France’daki tırmanışları kategorize etmek için arayı ortalama eğimin karesiyle çarpan kolay bir formül kullanıyor.
Bir Büyük Tur’da bir tırmanışın en güçlü düzey olan hors kategori statüsü alması için 600’den fazla puan alması gerekiyor. Birebir formülü Babadağ uyguladığınızda, 1.920 üzere etkileyici bir sayı ortaya çıkıyor.
Karşılaştırma açısından Mont Ventoux 1.233 puan alırken, İspanya’nın en kuvvetli tırmanışı Angliru 1.223 puanda kalıyor. Babadağ yaklaşan yegâne tırmanışlardan biri, İtalya’daki Monte Zoncolan – 10km uzunluğunda ve yaklaşık %12 ortalama eğim – ASO formülüne nazaran 1.440 olan bu tırmanış bile, Türk Rivierası’nın devinden hayli aşağıda.
JASPER PHILIPSEN ETKİSİ
Bu yıl Fransa Turu’nda 4 etap ve yeşil mayoyu kazanan Belçikalı sprinterin, dönem kapanış yarışı olarak yeşil ile mavinin buluştuğu Tour of Türkiye’yi seçmesi hepimiz için bir talihti. 25 yaşındaki pedal kuşku yok ki bu dönemin en âlâ sprinteri pozisyonunda.
Buna uygun biçimde, TUR’a güçlü bir grupla gelen Philipsen, tabir yerindeyse rakiplerine göz açtırmadı. Gerçekten, 8 etapta elde ettiği 4 galibiyetle hem başarılı dönemini hem de TUR’un sprint finişlerini onurlandırdı. Onun müsabaka hırsı ise pelotonun geri kalanını da rekabet açısından üstlere çekti. Doğrusu TIP, Philipsen’i; Philipsen de TUR’u çok seviyor.
