Üç ülkenin yayımladığı ortak açıklamada, “İran’la yapılan nükleer muahedeyi desteklemeyi sürdürüyoruz lakin bunun devamı İran’ın mutabakata tam olarak uymasına bağlıdır. İran’ı, bu kapsamda yakın vakitte aldığı kararlardan dönmeye güçlü bir formda çağırıyoruz.” sözleri kullanıldı.
Üç ülkenin ABD’nin nükleer muahededen çekilme ve İran’a tekrar yaptırım uygulama kararı almasıyla ilgili keder ve dertlerini 8 Mayıs 2018’de açık bir formda ilan ettikleri hatırlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Mayıs 2018’den bu yana üç ülke de mutabakata bağlı kalan taraflarla İran halkının muahede kapsamında elde ettiği yasal ekonomik avantajlardan yararlanmayı sürdürebilmesi için ellerinden geleni yaptı. Bugün, muahedenin ABD’nin yaptırımlarının baskısı altında ve İran’ın mutabakattaki bir dizi ögesi yerine getirmeme kararının akabinde daha da zayıflaması riskinden telaş duyuyoruz.”
Diyalog çağrısı
“İran’ın müsaade bilgilerin hudutların üstünde uranyum depolaması ve zengileştirmesinden son derece telaşlıyız.” sözü kullanılan açıklamada, “Dahası üç ülke olarak İran Körfezi’nde şahit olduğumuz ataklar ve bölgede güvenliğin berbata gitmesi dolayısıya derin bir formda tedirginiz.” görüşüne yer verildi.
Tarafları sorumlu davranmaya ve bölgedeki tansiyonu düşürüp diyalogu canlandırmaya yönelik bir yol aramaya çağıran açıklamada, “Öyle riskler var ki bütün tarafların durması ve aksiyonlarının mümkün sonuçlarını değerlendirmesi gerekiyor.” denildi.
Üç ülkenin de tansiyonu düşürmeye ve diyaloga katkı yapmaya dönük olarak bir dizi diplomatik teşebbüste bulunduğu belirtilen açıklamada, bu maksada dönük olarak bütün tarafların âlâ niyet sergilemesinin ehemmiyeti vurgulandı.
Açıklamada, her üç ülkenin de milletlerarası barış ve güvenlik için bu istikametteki teşebbüslerini sürdüreceği kaydedildi.
ABD ve İran ortasında uranyum gerginliği
ABD idaresi, BM Güvenlik Kurulu’nun 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan nükleer muahededen mayıs 2018’de tek taraflı çekildikten sonra Tahran’a yönelik yaptırımları yine uygulamaya başlamıştı.
İran da 8 Mayıs 2019’da mutabakatın taraflarına çıkarlarının korunması davetinde bulunmuş aksi takdirde mutabakattaki taahhütlerini sonlandıracağını açıklamıştı. Tahran idaresi, kısa mühlet evvel de mutabakatta belirtilen uranyum zenginleştirme oranını aştığını duyurmuştu.
ABD ile İran ortasındaki tansiyon devam ederken son olarak İran idaresi, nükleer mutabakatta yer alan zenginleştirilmiş uranyum stok ölçüsünü aşacağını ilan etmiş, ABD idaresi ise bu karara sert reaksiyon göstermişti.