AA muhabirinin Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan Kamu Özel İşbirliği Raporu ndan yaptığı derlemeye Beşiktaş Escort nazaran kamu özel kesim iş birliği modeli bilhassa otoyol köprü havalimanı üzere altyapı yatırımları ile hastane üzere kamu hizmetlerinin sunumunda alternatif bir finansman modeli olarak ehemmiyet taşıyor
Bu teknikle yatırımların Beşiktaş Escort Bayan süratli tamamlanmasının yanında projelere özel bölümün iştirakinin sağlanarak hizmet kalitesinin uygunlaştırılması ve proje maliyetlerinin düşürülmesi amaçlanıyor
Türkiye’de bu modelin uygulanmaya başlandığı 1986 yılından geçen yılın sonuna kadar 210’u işletmede 32’si Escort Beşiktaş finansal kapanış ya da üretim etabında olmak üzere toplam yatırım meblağı 63 8 milyar dolar olan 242 kamu özel iş birliği projesi uygulamaya konuldu Bu projelerin toplam kontrat bedeli yatırım fiyatı ve kamuya ödenecek miktar 139 8 milyar dolar oldu
Sözleşmesi imzalanan 242 projenin kontrat pahaları içinde 71 3 milyar dolarla en büyük hissesi havaalanı projeleri aldı Bunu 28 7 milyar dolarla güç ve 21 2 milyar dolarla otoyollar ve hizmet tesisleri izledi En düşük hisse ise 140 5 milyon dolarla kültür ve turizm tesislerinin oldu
Uygulama mukavelesi imzalanan 242 proje içinde yüzde 45’lik hisselerle yap işlet devret 109 proje ve işletme hakkı bölümü 108 proje modelleri birinci sırada yer aldı Bu modelleri yüzde 8’lik hisseyle 20 proje yap kirala devret ve yüzde 2’lik hisseyle 5 proje yap işlet modelleri takip etti
Projelerin sektörel dağılımı incelendiğinde 242 proje içinde 91 projeyle güç üretim tesisleri birinci sıraya yerleşti Güç tesislerini 42 projeyle otoyollar ve hizmet tesisleri 23 projeyle limanlar 20 projeyle sıhhat tesisleri 19 projeyle havaalanları 18 projeyle hudut kapıları 17 projeyle yat limanı ve turizm tesisleri 8 projeyle madencilik projeleri 2 projeyle sanayi tesisleri 1 projeyle demir yolları ve 1 projeyle kültür ve turizm tesisi izledi
Rapora nazaran imal basamağındaki 32 projenin yatırım fiyatı 40 milyar 360 milyon 770 bin lirayı buldu Bu projeler ortasında İstanbul Havalimanı başta olmak üzere otoyol kent hastaneleri limanlar ve gümrük altyapı tesisleri yer alıyor
1915 Çanakkale Köprüsü birinci sırada
Avrupa piyasasında geçen yıl içinde finansal kapanışa ulaşan kamu özel iş birliği projelerinin toplam pahası 14 6 milyar avroya ulaşırken bu kapsamda 39 proje yer aldı Bu projeler ortasında 1915 Çanakkale Köprüsü Projesi 3 1 milyar avroluk bedeliyle birinci sırada yer alırken ikinci sırada 1 2 milyar avroyla Ankara Niğde Otoyolu dikkati çekti Bu iki projeyi 1 2 milyar avro ile Fransa’daki Gronde Genişbant Ağı 1 milyar avro ile Hollanda’daki Blankenburg Tüneli ve 930 milyon avro ile Hollanda’daki A16 Rotterdam Otoyolu izledi
Raporda yer alan tespitlere nazaran yüklü olarak ulaştırma sıhhat ve güç alanlarında kullanılan usulün gelecek periyotlarda farklı kesimlerle birlikte kentsel altyapı ve küçük ölçekli projelerde de kullanılması bekleniyor Mevcut finansman şartlarında kaynakların stratejik değeri bulunan projelerde kullanılabilmesini sağlamak projelerin kalkınma ve makroekonomik gayelerle ahengini gözetmek maksadıyla kamu özel iş birliği modeliyle gerçekleştirilmesi fizibıl çıkan projeler için kesimler ve projeler ortasında önceliklendirme yapılması ehemmiyet arz ediyor Bu alandaki alternatif finansman tekniklerinin kıymetlendirilmesi ve buna yönelik teknik ve tüzel altyapının tamamlanması gereksinim olarak görülüyor