Kulak Burun Boğaz Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Engin Çekin, yaptığı açıklamada, rastgele bir hareket olmamasına karşın kişinin kendisinin, etrafındakilerin ya da her ikisinin birden döndüğünü hissetmesi olarak tanımladığı vertigoda, sanal bir dairesel hareketin kelam konusu olduğunu tabir etti.
Bu durumun hareket hissini algılamayı sağlayan farklı organların yanılsaması sonucunda ortaya çıktığını aktaran Çekin, baş dönmesi tabirinin tüm vertigo durumlarını kapsamasına rağmen, tüm baş dönmelerinin vertigo olarak sınıflanamayacağını kaydetti.
Çekin, toplumda baş dönmesinin neredeyse her durumda kullanılan çok geniş kapsamlı bir durumu tabir ettiğini vurgulayarak, “Vertigoya çoğunlukla istikrar kaybı, bulantı ve kusma şikayetleri de eşlik eder lakin şuur kaybı kelam konusu değildir. Tabip muayenesinde çabucak hemen her vakit tıp lisanında ‘nistagmus’ olarak isimlendirilen istemsiz göz hareketleri saptanır.” diye konuştu.
Hastalığın hafif ya da çok şiddetli olabileceği üzere, ortaya çıkışının da süratli yahut yavaş yavaş görülebildiği, ayrıyeten birçok farklı şikayetin de vertigoya eşlik edebileceğini lisana getiren Çekin, şu bilgileri verdi:
“Genel olarak bir kıymetlendirme yapacak olursak, süratli gelişen vertigonun çoğunlukla nispeten daha değersiz hastalıklardan; yavaş gelişenlerin ise sinsi gelişen ve değerli olabilecek hastalıklardan kaynaklanma mümkünlüğü yüksektir. Sebeplerine nazaran ise vertigoyu temel olarak santral (merkezi) ve periferik (çevresel) olmak üzere iki ana sınıfta incelemek uygun olur. Hastaneye vertigo şikayetiyle başvuran hastaların büyük bir çoğunluğunda periferik vertigo, bunların büyük çoğunluğunda da halk ortasında kulakta kristallerin oynaması olarak bilinen Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV) mevcuttur.
BPPV’nin birçok tipi mevcuttur ve hayatı tehdit eden bir durum kelam konusu olmamasına karşın ani gelişen bir vertigoyla bir arada kişi kendisini çok makûs hisseder. Çok bulantı, kusmanın eşlik edebileceği berbat hissetme halinin yol açtığı panik durumu tansiyon yükselmesi ve çok terleme üzere diğer semptomlara da yol açabilir. Bu türlü durumlarda neyin neye yol açtığını bulmak sıkıntı olduğundan kişinin panik durumu daha da artar. Bunlara ek olarak çınlama, kulakta dolgunluk yahut işitme kaybı üzere işitmeye ait şikayetler de vertigoya eşlik edebilir.”
“Önemli olan gerçek tanı”
Çekin, santral vertigoda ise genel olarak tablonun tıpkı durumun biraz daha sakin hali olmasına karşın, sebebin daha değerli bir hastalık olabileceğini ve altta yatan vasküler-nörolojik sebepleri bilhassa sorgulamak gerektiğini belirterek, şöyle devam etti:
“Bu duruma eşlik eden belirtiler de daha ciddidir. Kuvvet, his kaybı, konuşma bozukluğu, şuur bulanıklığı, felç üzere şikayetler eş vakitli olarak ya da vertigo öncesinde yahut sonrasında ortaya çıkabilir. Çoğunlukla işitmeye ait bir şikayet ya da bulgu yoktur. Kişinin kendi kendine bu mevzudaki ayırıcı teşhisleri gözden geçirmesi mümkün olmadığından en kısa vakitte bir sıhhat kuruluşuna başvurması gereklidir. Teşhis için kolay bir hareket kâfi olabileceği üzere kapsamlı işitme testleri, bilgisayarlı tomografi yahut manyetik rezonans görüntüleme üzere ileri yollara de başvurmak gerekebilir.”
Periferik vertigo sebeplerinin tedavisinin kulak burun boğaz hastalıkları uzmanlarınca yapıldığına işaret eden Çekin, santral vertigo sebeplerinin tedavisinde ise nöroloji uzmanları başta olmak üzere öbür birçok uzmanlık alanının rol alabildiğini aktardı.
Çekin, altta yatan sebebe nazaran tedavinin planlandığını lisana getirerek, “BPPV tiplerinde uzman doktorun uygulayacağı bir hareket mucizevi bir düzelme sağlayabilirken, enfeksiyonlar ve damarsal bozukluklar daha kapsamlı tedaviler gerektirebilir. Sonuç olarak ne formda ortaya çıkarsa çıksın vertigo bir doktor tarafından kıymetlendirilmesi gereken değerli bir semptomdur ve tedavisinde birçok uzmanlık alanına muhtaçlık duyulabilir. Tedavi bazen çok kolay ve kısa periyodiktir bazen de birtakım ömür değişiklikleri ve önlemlere ilaveten sabır gerektirir. Kıymetli olan hakikat teşhis konulması ve tedavinin öngörüldüğü formda uygulanmasıdır.” değerlendirmesinde bulundu.