İnsanın var olduğu andan itibaren eksik taraflarını tamamlamaya, muhtaçlıklarını gidermeye uğraştığını lisana getiren Uzman Psikolog Naciye Tokaç, “Çünkü eksik ve muhtaçlık sahibidir. En temel muhtaçlıklarını bile gidermek için çabalaması gereken insanın zihnini bu durum hayli fazla meşgul eder. Açlık, susuzluk, uyumak ve cinsellik insanın en temel gereksinimleridir. Lakin bu gereksinimlerini gidermelidir ki; ömrünü devam ettirebilsin. Hayatın devamı için gereksinim duyduklarını gidermek için bile vaktinin birçoklarını harcayacak kadar çabalaması gerekmesi beşerde mutsuzluğa yol açabilecek etkenlerin başında gelmektedir.
İnsanlar mutsuzluklarını açıklayabilecek diğer ne üzere meseleler söylüyorlar?
Bir bayan eşinin kendisi ile gereğince ilgilenmemesini mutsuzluğunun kaynağı olarak söylerken; bir oburu çocuğunun ödevlerini yapmaması ve sorumluluklarını yerine getirmemesini söyleyebilir. Genç bir kız sevgilisinin kıskançlığından şikayet ederken, öteki birisi ise işini sevmemesini mutsuzluğuna neden olarak söyleyebilir. Tüm bunlar insanların duygusal ıstıraplarını açıklamak için ileri sürdükleri açıklamalardır. Fakat bunlar duygusal kederlerimizi açıklayan asıl neden değildir” dedi.
Tüm bunlar bizim mutsuzluğumuza neden olan şeyler değilse pekala nedir bizi mutsuz eden şeyler?
Uzman Psikolog Naciye Tokaç, daha sonra şunları kaydetti; “Hemen herkes yaşadığı duygusal tansiyonların nedeninin başına gelen olaylardan ve ya içinde bulunduğu durumlardan oluştuğunu düşünmektedir. Bunun hakikat olmadığını aslında biraz düşününce kendinizde anlayacaksınız. Birgün sizi çok kaygılandıran bir olayın öteki birgün tekrar tıpkı olayı yaşadığınızda o kadar da kaygılandırmadığını görmüşsünüzdür. Karşı cins tarafından reddedilen bir kişi kendisini çok berbat hissederken, öteki bir kişi tıpkı durumu yaşadığında ise pek de bu durumu umursamayabilir. Bu da bize yalnızca olayların ve durumların kendisinin duygusal durumumuza, kederlerimize ve mutsuzluğumuza yol açmadığını göstermektedir.
Görülmektedir ki; duygusal kederlerimize, mutsuzluğumuza yaşadığımız sıkıntılı olaylar ve içinde bulunduğumuz durumlar neden olmamaktadır. Bu problemli olaylar ve durumlarla ilgili yanlış ve mantıksız niyet ve inanış stillerimiz neden olmaktadır. Münasebetiyle sizi mutsuz eden ve duygusal üzüntülerinize yol açan yanlış ve mantıksız niyetlerinizi bulup ortaya çıkararak, bunları değerlendirmeniz ve tekrar daha işinize yarayabilecek, mantıklı ve sizi keyifli edebilecek fikir ve inançlar oluşturmanız gerekmektedir.
Burada kıymetli bir nokta siz mutsuzluğunuzun kaynağının çevresel etkenler, olaylar ve durumlar olduğunu düşünürken; aslında mutsuzluğunuzun kaynağının içinizden kaynaklandığını belirtmiş olmamamızdır. Bu sizin için yeni bir bilgidir ve inanılması sıkıntı üzere de gelebilir. Lakin görmekteyiz ki bireyler farkındalık kazandıkça ve yanlış fikir ve inanışlarını değiştirdikçe mutluluklarında artış olmaktadır. Zira artık olayları durumları değerlendirmeleri değişmiştir. Örneğin; “her şeyde başarılı olmalıyım, şayet yaptığım her şeyde başarılı değilsem, tam başarılı sayılmam” üzere inancı olan bir kişi başarılı olamadığı rastgele bir durumda kendisini başarısız hissedeceğinden mutsuzluk içine sürüklenecektir. Halbuki bu inancını kendisi için daha gerçekçi ve daha yararlı olabilecek bir halde değiştirebilirse bu kadar da mutsuz olmayacaktır. Örneğin; “başarılı olmak isterim lakin her şeyde başarılı olamayabilirim, kimi şeyleri yapmak için yeteneğim, bilgim kâfi olmayabilir, buda normaldir” üzere bir niyet şekli kendisini mutsuz etmeyecek ve başarısız hissetmesine yol açmayacaktır.
Gördüğümüz üzere niyet ve inanış üsluplarımız hislerimizi ve mutluluğumuzu etkilemektedir. Yanlış ve mantıksız niyet ve inanışlarımız; çocukluğumuzun birinci anlarından itibaren maruz kaldıklarımız, müşahedelerimiz, bize öğretilenler, eğitim hayatımız üzere birçok faktörün tesiriyle oluşmaktadır. Ve biz kendimizi mutsuz eden bu niyet ve inanış hallerine mahkum değiliz. İsterseniz bunları değiştirebilirsiniz.
Kendinizi olduğunuz üzere kabul edin
Öncelikle işe kendinizi olduğu üzere kabul etmekten başlayabilirsiniz. Bu size fikir ve inanışlarını fark etmeniz için bir fırsat sunacaktır.
Yapılabilecek diğer neler var?
Kendinizin ve diğerlerinin yanılabileceğini fark edin, kabul edin. Her düşündüğünüz, aklınızdan geçenler yanlışsız olmayabilir. Tahminen mutluluğunuz için gerçekçi ve hakikat bir halde düşünmeniz gereklidir.
İnsanların sizin hakkınızda ne düşündüğü ile fazla ilgilenmeyin. Sonuçta sizi yalnızca gördükleriyle değerlendirecekler. İçsel dünyanızı pek de bilmiyorlar. Düşündükleri şeyler yanlışsız olmayabilir. Öyleyse düşündüklerinin de pek kıymeti olmayabilir ki kendiniz hakkındaki en âlâ gerçeği siz bilirsiniz.
Kendinizin bedelinin ve kıymetinin farkına varın. Bedelli ve değerli birisi olmanız için çok büyük işler başarmanız, uygun şeylere sahip olmanız, çok sevilmeniz gerekmemektedir. Siz yalnızca varolduğunuz için bile değerlisinizdir. Etrafınıza dikkat ederseniz aslında hayli kıymet gördüğünüzü ve önemsendiğinizi fark edeceksiniz. Beşerler genelde kendi istedikleri şekilde bedel görmek ister yahut kendi istedikleri kişinin paha vermesini isterler. Fakat o vakit kendilerini kıymetli ve değerli hissederler. Tahminen de beklediğiniz kıymet ve kıymet öbürleri tarafından size sunuluyordur, tahminen de bunu fark etmeniz gereklidir.
Duygularınızı, niyetlerinizi karşınızdaki şahıslara daha açıkça söz edin. Siz doğal ve açık kelamlı olduğunuzda korktuğunuz kadar reaksiyon almayacaksınız ve kimseyi de kırmayacaksınız. İncinmekten korktuğunuz için kimseyi de incitmek istemiyor olabilirsiniz. Fakat siz sahiden kırmak ve incitmek istemediğinizde neden beşerler size kırılsın ki; bazen bu olsa da her vakit siz hatalı olamazsınız.
Mutluluğun hayli sıkıntı olduğunu düşündüğünüz dünya ve ömrünüzde; kendi yanlış ve mantıksız niyet ve inanışlarınızı değiştirerek, bakış açılarınızı geliştirerek ve kendi benlik bedelinizin farkına vararak mutluluğunuzu kendi ellerinize alabilirsiniz.”